Lubomyr Melnyk – Rivers and streams: tien vingers en meer

door Sven Volckerijck

Sinds enkele jaren brengt Erased Tapes de platen van Lubomyr Melnyk uit. Dat is het label van onder meer Nils Frahm, Douglas Dare, A Winged Victory For The Sullen en Ólafur Arnalds: kan tellen qua referenties. Bovendien weet je zo ineens wat je mag verwachten en dus is de muziek op ‘Rivers and streams’ geen complete verrassing. Het album is echter wel een verbazingwekkend staaltje hemelse pianomuziek waarop het lijkt alsof de Oekraïner de menselijke grenzen verlegt.

Wat opzoekwerk leert ons dat Melnyk wereldrecords op zijn naam heeft als pianist. Zijn manier van spelen en muziek heet continuous music en ontstaat doordat hij een bijzonder techniek gebruikt waarbij hij snelle en complexe series van noten speelt, terwijl hij meestal het pedaal ingedrukt houdt waardoor overtones en resonantie ontstaan. Hij haalde in 1985 een topsnelheid van iets meer dan 19,5 noot per seconde en haalde bovendien een gemiddelde van tussen de 13 en 14 noten per seconde gedurende een uur lang. Het zijn prestaties die je doen afvragen of deze man slechts over tien vingers beschikt.

Met zes nummers vult de pianist op zijn nieuwste cd bijna een uur. Wie enkel naar snelle beats of ruig rockende gitaren luistert, zal dit wellicht van het goede teveel vinden. Wij daarentegen konden maar geen genoeg krijgen van het contrast tussen de snelle pianoberoeringen en de zich traag ontwikkelende melodielijnen die als een goudkleurige draad doorheen al dat klaviergeweld geweven wordt. Bij de eerste drie nummers heb je het idee dat ze onderling vrij inwisselbaar zijn en dat het vooral de sfeer is die van belang is, doch met ‘Ripples in a water scene’ sluipt op de achtergrond moeilijker te identificeren elementen binnen. Het verleent deze song iets monumentaal zonder opdringerigheid, iets majestueus zonder capsones. The amazon’ valt uiteen in twee composities, The highlands’ en ‘The lowlands’. In de eerste overheerst een ijle klank terwijl de tweede een zuivere toon bevat die allengs herhaald wordt. Verder horen we in beide delen dezelfde toonreeksen en zo is dit tweeluik echt geconstrueerd als twee zijdes van één medaille.

Lubomyr Melnyk ziet eruit als een clochard of een verwarde professor. Zodra hij achter de piano plaatsneemt overheersen echter verfijning en meedogenloze klasse. Jammer genoeg heeft hij net enkele optredens in de Lage Landen gespeeld en is het dus nog voor onbepaalde tijd wachten om hem opnieuw live aan het werk te kunnen zien.

Website Lubomyr Melnyk

Album verdeeld door Konkurrent