De meest vooruitstrevende songwriter van het moment genoemd worden door Iggy Pop: het is niet niets. Mitski Miyawaki heeft de eer. En ze maakt het verdomd moeilijk om dat te betwisten. Dat bewees de artieste reeds met haar doorbraakplaat ‘Bury me at makeout creek’ in 2014, en bevestigde ze twee jaar later met klem op het sublieme ‘Puberty 2’. Mitski bespeelde op beide albums haar indierocksongs met uiterst gevoelige snaren, waar ze alledaagse dingen uit “het” en haar leven afwoog met ontroerende uitingen van angsten, twijfels, hartzeer en affectie; een niche waarin de Amerikaanse over de jaren heen gespecialiseerd is geworden.
Neem nu ‘Geyser’, de eerste worp die we kregen uit ‘Be the cowboy’. “And hear the harmony / Only when it’s harming me / It’s not real, it’s not real / It’s not real enough”, doorheen Mitski’s zang reflecteert uit elk woord een zowel krachtdadige als angstige ondertoon, gecomprimeerd in aangrijpende overdondering. “You’re my number one / You’re the one I want / And you’ve turned down / Every hand that has beckoned me to come.” Een romance? Nee hoor, offers maken voor je white whale. Toegegeven, ‘Geyser’ luidde niet meteen verandering in, maar wat was het alweer een krachtige gutpunch die alleen van Mitski afkomstig kan zijn – tevens een perfecte opener van de plaat én het enige nummer eruit dat echt als classic doorgebroken Mitski klinkt. Het was de afgelopen maanden dan ook vooral single nummer twee (‘Nobody’) die hoge ogen wierp en verraadde dat ‘Be the cowboy’ wel eens iets anders zou kunnen worden.
In ‘Nobody’ is er namelijk geen enkele fuzzy gitaar te bekennen. Die wisselde de artieste in voor een meer funky variant, wat uiteindelijk voor gekke, geniale emo-disco zorgt. Mitski smelt op de dansvloer fysieke eenzaamheid samen met de angst om niet geliefd te worden, alwaar de eenzaamheid alles consumeert en je gedachten vervolgens nergens meer naartoe kunnen, net als Mitski’s oneindige herhaling van ‘nobody’ door je hoofd blijft spoken. Zware lyrics is een slick jasje, het leek Mitski bijzonder goed af te gaan.
Dat bewijst de artieste ook verder uitgebreid op ‘Be the cowboy’. Als er een iets duidelijk mag wezen uit dit vijfde album, is het dat Mitski hier niet is om te voldoen aan het imago van gevoelige, ruwe indie-prinses dat men haar al te graag toewijst. Nee, serieuze songwriting en integriteit staan centraal, en Mitski toont dat in verschillende gedaantes. Geen enkel album van Mitski klonk namelijk zo divers als deze. De country-achtige tred van ‘Lovesome love’ past naadloos tussen de gevoelige dramatiek van ‘A pearl’ en de pittige riff van ‘Remember my name’. De meer naar synthpop neigende deuntjes van ‘Washing machine heart’ en ‘Why didn’t you stop me?’ meten zich evenwel perfect met de machteloosheid en het verlies dat zich in de lyrics herbergt.
Ook wanneer de dynamiek wegvalt blijft Mitski doorschijnen. Dat weerspiegelt zich duidelijk in de sluimering van ‘A horse named cold air’, waarmee het hartverscheurende langs de piano net nog iets zwaarder valt (“I thought i had traveled a long way / But I had circled / The same old sin”), of de afbouw naar het ijle in ‘Blue light’. Het meest intense gewichtloze moment van de plaat – en we zouden durven opperen, van Mitski’s carrière tot nog toe – komt in de gedaante van ‘Two slow dancers’, een masterclass in ingehouden tederheid en een perfect huwelijk van sluipende angst en nostalgie. Als berusting konden we geen betere afsluiter voor een woelige plaat als ‘Be the cowboy’ bedenken.
Met doortastende lyrics in een gelikt jasje, en meer gepolijste productie in vluchtige songs die zelden langer zijn dan tweeënhalve minuut, is ‘Be the cowboy’ eigenlijk een album van tegenstellingen. Mitski toont zich erdoorheen muzikaal diverser dan tevoren, maar blijft in haar nuances en elegantie vooral heel hard Mitski. En de korte songlengtes, die nemen we er voor lief bij. Want hoe relevant is dat nog wanneer de songs zelf zo krachtig zijn? Iggy Pop heeft gewoon gelijk.
Mitski speelt 29 september in de Trix (info & tickets).
