Stephen Steinbrink zet negatieve emoties om in steengoede muziek op ‘Utopia teased’

door Daan Franquet

Mocht Erik van Looy morgen vragen: “Wat weet je over Stephen Steinbrink?” dan zouden wij onze kans wagen met: Amerikaan, muzikant, Oakland, dreampop en ‘Utopia teased’, stop. De quizmaster zou dan toelichten dat het gaat over een Amerikaanse muzikant die werkzaam is vanuit de aan de westkust gelegen stad Oakland, vooral een soort van dreampop maakt en dat ‘Utopia teased’ de naam is van zijn laatste album. Hebben we daar meer aan toe te voegen? Niet echt nee, misschien nog dat ’s mans laatste worp ondanks zijn nog jeugdige leeftijd voorafgegaan is door een waslijst aan andere creaties, veelal uitgegeven in eigen beheer. Maar goed, nu over die laatste plaat.

Naar verluidt waren er twee aanleidingen voor het creatieve proces: de Amerikaanse verkiezingen van 2016 en een grote magazijnbrand bij hem in de buurt. Beide gebeurtenissen lieten blijkbaar een zware indruk na op Steinbrink, voeg daar nog een dagelijkse portie lsd in combinatie met een aantal slapeloze nachten aan toe en dit is het resultaat. Je zou denken dat het dan een duistere, pessimistische plaat geworden is, maar dat is slechts gedeeltelijk waar. De muziek doet een onwaarschijnlijke lichtvoetigheid uitschijnen dat het haast niet anders kan dat hij een stevig contrast wilde uitbouwen met zijn woorden en zijn boodschap.

Getuige daarvan is opener ‘Bad love’, nooit eerder smaakte slechte liefde zo zoet en vrolijk. De start is een slackersgewijze intro die wat doet denken aan de Mac DeMarco’s van deze wereld. Het vervolg huppelt door je emoties als een wulps roodkapje, maar dan wel met een mandje vol vertwijfeling in plaats van koekjes. “Plastic in your mission proving everything is real. But nothing is”, zingt Steinbrink vrolijk. Wat hij daar juist mee wil zeggen, moeten we nog even laten bezinken. Het ietwat chaotische einde draagt alleszins perfect bij tot het onbehaaglijke gevoel dat ons toch wat bekruipt.

Het album staat vol met korte rechttoe rechtaan songs van pakweg twee minuten. Gelukkig zijn wij nog altijd meer fan van twee minuten constante kwaliteit dan zeven minuten waarin hoogtes en laagtes elkaar afwisselen. Bewijs hiervan is ‘Empty vessel’, het op een na kortste nummer: dromerige indiepop die voorafgegaan wordt door vogels die fluiten. Zo willen wij wel vaker opstaan uit onze dromen. Eerlijkheid gebiedt ons dat het wel een tweeluik vormt met ‘Maximum sunlight’, een onoplettende oor zou niet eens gemerkt hebben dat er is overgeschakeld naar deel twee. Deel één was van een bijzonder degelijke makelij en het vervolg moet hier zeker niet voor onderdoen.

‘Zappa dream’ is de enige track die niet door Steinbrink geschreven is, wat we merken aan de opvallend akoestische opbouw. In tegenstelling tot eerder, wordt hier de tijd genomen om een climax op te bouwen met een elektrische gitaar. Het is misschien een voorbode van het bloedmooie ‘Mom’, een bijzonder introspectief lied dat hij, zoals de titel doet vermoeden, voor zijn moeder schreef. “You want to know me, to understand how I became the one that I am.” Na dit nummer willen we het allemaal weten, Stephen.

Hierna wordt het gaspedaal weer wat verder ingeduwd en krijgen we weer de ietwat vrolijkere muziek voorgeschoteld. Slotakkoord ‘I’m never changing who you are’ krijgt de meeste speeltijd op deze langspeler, reden hiervoor is de bijna twee minuten durende outro die de herinnering aan dit pareltje zachtjes inpakt en ergens in je hersenpan opbergt. Don’t do drugs, zeggen ze altijd. Als het echter een plaat als ‘Utopia teased’ als resultaat kan hebben, willen we voor één keer wel een uitzondering maken.