Janelle Monáe kroont zichzelf tot liefdevolle koningin van de Ancienne Belgique

door Tobias Cobbaert

Eerder dit jaar wist Janelle Monáe indruk te maken met haar nieuwe album ‘Dirty computer’, een plaat die iets meer popgevoelig was dan haar vorige werk maar waarop ze haar zin voor sterke, politiek geladen muziek absoluut niet verloren was. Met deze nieuwe telg onder de arm maakte ze nu haar opmars in een uitverkochte Ancienne Belgique. Uit haar muziek blijkt heel duidelijk dat ze een sterke persoonlijkheid bezit, dus de verwachtingen lagen hoog voor een live performance.

Vanaf de eerste seconde was het duidelijk dat Monáe niet van plan was om een droog concert te geven maar dat ze theatraler ingesteld was. Op de tonen van ‘Also sprach Zarathustra’ van Strauss gingen het rode doek open dat voor het podium gehangen werd en viel de bombastische inkleding meteen op. Janelle had danseressen meegebracht, er werd reliëf in het podium gebracht met behulp van enkele decorstukken, de danseressen en de band waren allemaal piekfijn uitgedost in complementaire kostuums en het geheel werd afgewerkt met grote schermen waar indrukwekkende visuals op afgespeeld werden. Het optreden werd zo een totaalspektakel van dans, muziek en film. Af en toe dreigde het geheel wat te lijden aan overlast en balanceerde het op de rand van kitsch, maar Monáe slaagde erin om altijd net niet te ver te gaan waardoor het geheel altijd binnen de grenzen van de goede smaak bleef.

Laat het echter wel duidelijk zijn dat deze avond niet in het teken stond van hol spektakel. Monáe staat ervoor bekend om maatschappelijke en politieke boodschappen in haar muziek te verwerken, en ook live hield ze geen blad voor de mond. Zo zette ze bijvoorbeeld regelmatig haar eigen seksualiteit in de verf, niet als platte verkoopstruc maar als feministisch statement. Mooie voorbeelden hiervan zijn de woorden “I’m dirty, I’m proud” die tijdens ‘Screwed’ geprojecteerd werden, de beruchte vaginabroeken uit de videoclip voor ‘Pynk’ die ook live uit de kleerkast gehaald werden en vooral de troon waar ze zichzelf imposant op plaatste tijdens ‘Django Jane’. Ook riep ze meermaals op om de LGBT+ gemeenschap en de Black Lives Matter beweging te stenen, aanmaningen die steeds op luid gejuich onthaald werden. Hoeveel maatschappelijke problemen Monáe ook aankaartte, de ultieme boodschap waarmee ze naar de AB afzakte was er een van liefde. Ze vroeg iedereen om van elkaar te houden, om onderlinge verschillen te omarmen in plaats van te verafschuwen. Deze boodschap werd voornamelijk voorgedragen tijdens ‘I like that’, een nummer dat ieders individualiteit de lucht in prijst.

Met zo veel visuele flair en politieke boodschappen dreigt de muziek zelf al snel naar de achtergrond te verdwijnen, maar het repertoire van Monáe is gelukkig sterk genoeg om zelfs binnen de context van zo’n spectaculaire show nog op te vallen. Het grootste deel van de setlist werd gehaald uit recente plaat ‘Dirty computer’, maar af en toe werd er ook teruggegrepen naar ouder materiaal uit ‘The archandroid’ en ‘Electric lady’. Monáe wist zichzelf ook perfect te positioneren als centrum van de aandacht. De danseressen waren er vooral om haar performance te ondersteunen en de achtergrondband was vooral sterk op elkaar ingespeeld om een vlak te bieden waarop Monáe haar indrukwekkende stemacrobatiek kon beoefenen. De gitarist van de bende verdient wel een speciale vermelding, want telkens wanneer hij een solo mocht afsteken was het duidelijk dat hij er zelf intens van genoot en dit werkte enorm aanstekelijk.

Er zat genoeg variatie in de set waardoor het nooit saai dreigde te worden. Een groot deel van de muziek viel onder de r&b-noemer, met redelijk wat poppy invloeden tijdens de nummers vanop ‘Dirty computer’, maar een nummer als ‘Primetime’ zorgde voor een ingetogen rustpunt in de set waarna het feest weer kon losbarsten. Het publiek werd ook erg nauw bij de show betrokken, met als hoogtepunt het moment waarop Monáe tijdens ‘I got the juice’ enkele van de meest enthousiaste toeschouwers het podium ophaalde om een dance-off te organiseren. Hoogtepunten waren echter het enorm funky ‘Make me feel’ en de epische uitvoering van ‘Cold war’, het nummer waarop de zangeres haar vocale capaciteiten misschien wel nog het meest tentoonstelde.

Janelle Monáe bewees in de AB nog maar eens dat ze een vrouw is van vele talenten. We wisten door haar albums al langer dat ze in staat was om boeiende muziek te schrijven, maar op het podium toonde ze zich ook nog eens een geboren entertainer. Voeg daar haar positie als activiste en haar acteertalent in films als ‘Moonlight’ aan toe, en je hebt iemand die je al snel in een rijtje muzikanten kan plaatsen tussen David Bowie en Childish Gambino, allround artiesten die elke uitdaging meester kunnen.

In de AB kan je de komende maanden nog optredens zien van onder meer Madensuyu, Open Mike Eagle en Venetian Snares. Een volledig overzicht vind je op de website.