Rewire blijft het onbetwistbare mekka voor de muzikale meerwaardezoeker

door Johan Baeten

Rewire landde afgelopen weekend al voor de achtste keer in de straten van Den Haag. Een dozijn locaties in de officieuze hoofdstad van Nederland transformeerde tot broeinesten van de meest innovatieve en vooruitstrevende muziek van gisteren, vandaag en morgen. Die vaste formule lijkt jaar na jaar zowel gepolijster als verrassender te zijn, en vindt binnen de Benelux – op grote broer Le Guess Who? na – geen evenknie. Rewire weet z’n uniciteit dan ook te onderstrepen met een door en door avontuurlijk en verbazingwekkend veelzijdig programma.

Gitaren waren dit jaar opvallend minder aanwezig, maar het is geweten dat onze noorderburen kwaliteit boven kwantiteit plaatsen. Suuns vormde daar zaterdagavond in de hoofdzaal het sprekende bewijs van. De Canadezen manoeuvreerden klassevol van de hypnotiserende krautpop die een track als ‘Instrument’ op ons loslaat naar de meer hermetische, sinistere sound van nieuwste langspeler ‘Felt’ – hier en daar vergezeld van warme, uiterst gedoseerde saxfragmenten. De luchtlaag die er boven het Paard van Troje hing, bleef echter constant: meer dan ooit tevoren heeft Suuns een synthesis gevonden tussen de zijpaden waarop het viertal zich de voorbije tien jaar heeft begeven, en meer dan ooit demonstreert het live hoe verschillende contrasten door de jaren heen naar elkaar toe weten te groeien tot één geheel.

Een andere uitblinker bleek naar de naam Lanark Artefax te luisteren – protegé van Björk en Aphex Twin. De drieëntwintigjarige Schot liet elke hoek van Paard 2 kennismaken met een van de meest radicale en geanimeerde electronische livesets van dit ogenblik. Spastische, door elkaar haspelende flitsen zorgden voor een deconstructief en turbulent openingsluik, waarin de algemende indruk er een van georganiseerde onsamenhangendheid was. Die fragmentatie loste iets later in de audiovisuele set op in de voortstuwende beats van bijvoorbeeld classic in wording ‘Touch Absence’, of in de meer opgefokte producties, die dissociatief en duizelingwekkend maar evenzeer genadeloos onconventioneel klonken. MacRae, de familienaam van de meneer achter het zwarte doek, lijkt bewust afstand te nemen van een bepaald conceptueel narratief om zijn identiteit gestaag op te bouwen, en het is in onze contreien enkel op Rewire dat een jonge genre-bender als Lanark Artefax zo’n mooie stek op de affiche mag invullen.

Meer onconventionele electronicageluiden kregen we in het Koorenhuis van JASSS te horen, de in Berlijn gevestigde knoppenboerin. ‘Weightless’ betekende vorig jaar haar eerste volwaardige output, een plaat waarop allerlei nachtelijke atmosferen elkaar op onorthodoxe wijze vinden. Genuanceerde beats ontsluierden een perspectief dat ondubbelzinnig clubby aandeed, maar waarin telkens een moeilijk grijpbare atmosfeer huisde. Die spanning resulteerde in een intrigerende en uitdagende set die ergens tussen industriële beats en Zuid-Amerikaanse invloeden golfde. Hoe eclectisch dat ook mag klinken – overdrijven deed de jonge smaakmaakster in geen geval; en die volwassenheid belooft veel goeds.

Chino Amobi had meer moeite met een constante vinden doorheen zijn prikkelende performance. Amobi is mede-opricher van NON, het collectief van Afrikaanse artiesten dat geluid als medium gebruikt om globale machtsstructuren bloot te leggen. Het label mikt onmiskenbaar op normafwijkende sounds; en dat articuleerde de uit Virginia afkomstige Nigeriaan zaterdag maar al te graag. De collagetechniek die Amobi op ‘PARADISO’ feilloos toepaste, keerde met overdaad terug in de kille; moeilijk tastbare set in Paard 2. Een track als ‘ANTIKEIMENON’ vormde daar het voorbeeld van: zwaar gemuteerde vocals en door het luchtruim dwalende samples gaven de zachte bossanova-invloeden het er ferm van langs, resulterend in een uiterst verwarrende sfeer die tekenend was voor de hele performance. De meer benaderbare beats spraken ons wel het meest aan, samen met de provocerende explosiviteit van hoogtepunt ‘KOLLAPS’. Amobi hitste de boel op zonder enige compromissen te sluiten en liet het publiek met een hoop indrukken verweesd achter.

Aan opzwepende authenticiteit geen gebrek tijdens de veroveringstocht van FAKA, georkestreerd door huis-dj LYZZA. Het Zuid-Afrikaanse performance-duo kon ondanks visumproblemen aantreden op Rewire, en dat mocht het Paard van Troje aan den lijven ondervinden. In de beginfase vonden de expliciet zinnenprikkelende bewegingen van het tweetal hun complement in de magnetiserende sounds die de etniciteit van het duo onderstreepten. Zodra die graduele bezwering voltooid was, trok FAKA succesvol alle registers open om de aanwezigen mee te nemen doorheen een jungle van onvervalste melodieën en klikkende drumbeats die diep werweven waren in stimulerende bassen. “Art should be about making every kind of expression and representation valid“, gaf het duo eens mee in een interview, en net dat demonstreerde FAKA zaterdagavond als geen ander. Zo’n vierentwintig uur eerder deed Mykki Blanco het kunstje volledig op haar manier voor in de kolkende hoofdzaal, die iets later volledig onder stoom kwam met behulp van stamgaste LYZZA.

Het korte stukje Panda Bear (foto) dat we meepikten was allesbehalve vluchtig. Inventieve electronica koppelen aan kleurrijke, tot de verbeelding sprekende experimentele pop: Noah Lennox staat er al jaren voor garant, maar de manier waarop hij Paard 1 vlotjes meenam in zijn moeilijk verteerbaar maar uitgesproken avontuurlijk wereldje had iets messiaans – zeker in combinatie met de karakteristieke trippy visuals. Nog zo’n uitstekend performer was de Tunesische Deena Abdelwahed, die haar futuristische avant-gardeproducties vrijdagavond deels inruilde voor broeierige arabeske songs die haar jazzachtergrond verraadden. Haar livedebuut mikte zorgvuldig op uitgesponnen Noord-Afrikaanse melodieën, waarin ze op gedetailleerde wijze footwork-invloeden verwerkte. Artiesten die het authentieke en het hedendaagse samenbrachten waren dit weekend niet op één hand te tellen, maar het was Abdelwahed die op een oprechte manier ook echt indruk maakte. Van de overige Discwoman-dames viel vooral Volvox op, die zestig minuten lang elke hoef van Paard 2 deed kletteren met haar vinnige techno. Terend op groovende loops en brute beats spinde de dj uit Boston tot het brandalarm haar verplichtte om haar set te staken.

Dankzij z’n steevast uitzonderlijke programma, heeft Rewire een blind vertrouwen bij z’n publiek weten te creëren. Het beste bewijs daarvan was de goed gevulde kerk voor de show van Juliana Huxtable*, een New Yorkse activiste en multidisciplinaire artieste die in Europa tot op heden toch eerder onbekend is. Vechtend tegen het galmende geluid van de kerk, duurde het even voor de Amerikaanse helemaal haar draai wist te vinden tussen haar drummer en harpiste. Naarmate het concert vorderde lukte dat steeds meer en wist ze te bezweren met haar begeesterende poëzie, hoe moeilijk die soms ook te verstaan was in de Sint-Jacobskerk. Met soms mooie, soms verontrustende instrumentaties werden die teksten bovendien verheven van slam poetry naar uitdagende muziek, al was net de drum misschien de factor die het meest verstoord werd door de akoestiek. Zoals het een grootse wereldpremière betaamt, kreeg het concert overigens ook een prachtige lichtshow toebedeeld: door een gigantische discobal gebroken lichtstralen vulden de volledige kerk, lasers prikten door een tapijt van wolken en in haar witte pak zag de artieste er tussen alle visuele rijkdom meer dan eens als een engel uit.
Rewire programmeert ook steeds artiesten waarop gewoonweg geen uniform label op geplakt kan worden. Tristan Perich verkent via zijn muziek op belangwekkende wijze andere disciplines – getuige de live-installatie die werd opgevoerd, of de 1-bit-filosofie achter zijn vroege werk. Vrijdagavond zagen we in de Electriciteitsfabriek hoe het Nederlandse Royal Conservatory String Ensemble, een tienkoppig violistenorkest, de eerste act in het kader van de Young Artist in Focus verzorgde. Oprechte, repetitieve strijkers sleepten zich zachtjes richting het indringend elektronisch geluid van Perich, dat weerklonk via tien 1-bit-installaties. Het stuk klokte op net geen dertig minuten af, een tijdsbestek waarbinnen het ensemble voldoende marge had en benutte om te fluctueren tussen langzaam ontvouwende violen en geavanceerde Tetris-melodieën die telkens rijker en betekenisvoller klonken.

In diezelfde Electriciteitsfabriek mochten Kyle Dixon & Michael Stein de soundtrack van ‘Stranger things’ loslaten op de verzamelde fanatici van de sci-fi hitserie. Het monumentale decor bleek geen vergiftigd geschenk te zijn, ondanks een zoekende start. De leden van S U R V I V E regen de ijzige ambient met voldoende gevoel voor evenwicht aan elkaar, en maakten ook plaats voor pulserende synths en mistige bassen. De score beklemde de toeschouwers des te meer door de uitmuntende setting, die gehuld was in felrode smoky lichten.

In dit verslag lichtten we slechts een fractie uit de grootse affiche van Rewire 2018 toe. Dit feest van de progressieve klanken is nog lang niet aan zijn proefstuk toe. Den Haag – normaliter schouwspel van allerlei hoven, ministeries en parlementen – mocht dat het voorbije weekend met dank aan een rits ontregelende, avontuurlijke en grensverleggende acts nogmaals ervaren. En hoe.

* Met veel dank aan Thomas Konings, die de woorden over Juliana Huxtable neerpende.