Waarom vrouwendag in Het Depot slechts een kleine stap in de goede richting was

door Frederik Jacobs

Lang geleden dat internationale vrouwendag nog zo in de kijker stond als dit jaar. Ook de muziekindustrie heeft op vlak van gendergelijkheid nog een serieuze achterstand goed te maken. Het is bewonderenswaardig dat Het Depot inspeelt op die problematiek met een heuse ‘vrouwenavond’ – al was het enthousiasme bij de Leuvenaar niet denderend, getuige de overplaatsing naar de Foyer. Met Tristan, Audri en WWWater stonden er nochtans drie beloftevolle, ‘vrouwelijke’ acts gepland. Er vallen echter enkele kanttekeningen te maken.

(Foto’s: Lotte Torsin)

‘Vrouwendag’ werd wel heel erg relatief genomen. Alle acts opgeteld, verschenen er namelijk drie vrouwen op het podium en zés mannen. Dubbel zoveel mannen als vrouwen dus. Met Isolde van den Bulcke, Audri en Charlotte Adigéry stonden er straffe frontvrouwen geprogrammeerd – daar niet van. Het feit dat het begeleidende werk allemaal door mannen voorzien werd, wrong een beetje. Hoe komt het toch dat we anno 2018 nog steeds zo weinig vrouwen achter de drums of met een gitaar zien verschijnen?

Dit is bovendien niet alleen een kwantitatief probleem, maar evengoed kwalitatief. Het lijkt wel alsof het meer ‘intelligente’, muzikale werk nog steeds weggelegd blijft voor de man, terwijl de vrouw naar voren geschoven wordt als ‘de mooie verschijning met de engelenstem’. Gelukkig ging het in Het Depot om frontvrouwen die hun nummers zelf schreven, geen Hooverphonic-toestanden dus .

Nochtans deed Tristan op muzikaal gebied soms denken aan de goeie, jonge jaren van Callier en kompanen. De volwassen en krachtige stem van zangeres Isolde ging op eigenzinnige wijze onverwachte kanten op, en deed nu eens denken aan Beth Gibbons, dan weer aan Nina Simone. Een uitmuntende drummer en orkestrale synths, soms flirtend met ambient, tilden haar songs naar hogere, grootsere sferen. De nummers stonden nog niet allemaal op punt, maar Tristans stijl is er vooral een die groeit. En of Tristan zal groeien.

Als het podium een huis zou zijn, doet een elektrische piano tegenwoordig dienst als fornuis. Er zijn zo ontelbaar veel vrouwelijke solo-artiesten die zich al dan niet bewust schikken naar de rol die door een achterhaald maatschappijbeeld voor hen ‘weggelegd’ zou zijn: die van stille, emotionele liedjesfluisterares. Ook op die manier vind je genderongelijkheid terug in de muziekwereld. Genderrollen zullen nog lang niet verdwijnen, maar als het érgens moet lukken is het wel in de kunstwereld. Artiesten als Audri gaan daar niet meteen verandering in brengen. Gelukkig hield de Leuvense zich staande dankzij haar oprechtheid. Zoals ze zelf gewoon doodeerlijk aankondigde, waren haar songs heel persoonlijk en concreet. Ze bracht niets vernieuwends, maar de uitspraak ‘dertien-in-een-dozijn’ bovenhalen zou afbreuk doen aan de overgave die ze in haar muziek stopte.

Gelukkig was er WWWater om de girlpower die een avond als deze nodig heeft op aanstekelijke wijze op het publiek over te brengen. Dít is een artieste voor vrouwendag. Charlotte Adigéry trekt zich niets aan van muzikale- of  modeconventies en je ziet in alles aan haar dat ze verdomd trots is om een vrouw te zijn. Haar muziek hoort bij de vernuftigste die ooit in ons land gemaakt is. Je zou het kunnen hebben over technische prestaties zoals de feilloze overschakelingen naar haar kopstem, maar die kaderen vooral in de intelligente, vernieuwende songstructuren van nummers als ‘wwwater’ en het fenomenale ‘Screen’. Die laatste voelt trouwens aan als een intense maar bevrijdende poptegenhanger van feministische punk. WWWater bewees nog maar eens het grootste Belgische talent te zijn dat we in heel, heel lange tijd gehad hebben.

Toch zie je dat ‘vrouwendag’ ook vandaag nog steeds relatief is, door het overaanbod aan mannelijke muzikanten en voorgekauwde genderrollen. Is het bovendien niet een beetje kleinerend om een avond te organiseren om vrouwen ‘in de bloemetjes te zetten’? Organiseer door het jaar toch gewoon meer concertavonden met enkel vrouwen in de hoofdrol zonder daar per se het label ‘vrouwendag’ op te plakken – Girls Go Boom bewijst dat het werkt. Enkel op die manier benader je gendergelijkheid, want nu wordt een evenement dat rond vrouwen draait als ‘uitzonderlijk’ beschouwd. Als Bazart en Oscar & The Wolf ergens samen optreden, wordt dat toch ook niet ‘mannenavond’ genoemd?

Binnenkort zijn in Het Depot onder meer Madensuyu, Amenra en Angèle te zien.