Hij heeft ons zwaar op de proef gesteld. In 2001 stopte Richard D. James zijn bekendste alter ego Aphex Twin voor een te lange tijd in het vriesvak. Helemaal weg is hij evenwel nooit geweest, zo kregen we in 2005 elf analords te verwerken onder zijn pseudoniem AFX, en bracht de man in 2007 nog een album ‘Rushup edge’ uit als The Tuss. In 2014 werden we al een eerste keer verrast toen ‘Caustic window’ na twintig jaar eindelijk een officiële release kreeg. Maar ‘Syro’ is natuurlijk van een compleet ander kaliber. De aanzet voor de nieuweling gebeurde op een manier die nu erg trendy is, met verborgen, cryptische boodschappen die een buzz willen creëren. De aandacht van het publiek meteen vastgrijpen en die niet meer loslaten tot aan de release: daar draait het tegenwoordig om.
En wat waren we tevreden met de aankondiging van die nieuwe langspeler. Vooral omdat ‘Drukqs’, het laatste wapenfeit uit 2001, niet de parel, noch het magnum opus was om de boeken gracieus te kunnen dichtdoen. Die was daarvoor te lang, te moeilijk en vooral te druk. De grens tussen briljant en nietszeggend was bij momenten flinterdun. Een speelduur van 65 minuten voor ‘Syro’ stemde ons dan ook al gelukkig.
Omstreeks half negen werd de cd in de platenspeler gedropt; geen poeha, geen aankondiging, de muziek moest maar voor zich spreken. En we kunnen stellen dat we uitermate tevreden de AB weer buiten wandelden een dik uur later. Dit was duidelijk de Aphex Twin die we willen horen: consistent goed, verrassend en een beetje geflipt. De eerste vooruitgestuurde single ‘Minipops 67 [source field mix]’ wist ons al vanaf de eerste luisterbeurt te overtuigen. Het nummer is erg melodieus en kent verschillende tempo- en ritmewisselingen zonder uit de bocht te vliegen. Het was alsof Richard al z’n aliassen in vijf minuten muziek wilde stoppen, iets waar hij verdomd goed in geslaagd is. Hoewel het album als classic RDJ klonk, hoorden we enkele kanten van hem waar niet vaak eerder een glimps van kregen. Zo zat er in zowel ‘XMAS_EVET10 [thanaton3 mix]’ als ‘Produk 29’ duidelijk een hiphopsfeer en dito beat.
De plaat begon erg gemoedelijk en zorgeloos qua sfeer en was heel melodieus. Pas bij ‘180db_’ werden we een eerste keer de dansvloer op gezwierd. Het geluid sloeg een andere weg in en de bas vloog bijna letterlijk de boxen uit. ‘CIRCLONT6A[syrobonkus mix]’ leek dan weer in de producer zijn bekende stijl: geflipte bliepjes stuiterden alle kanten op zonder uit de bocht te gaan. Dat was in het verleden wel eens anders. Vervolgens zorgde ‘Fz pseudotimestretch+e+3’ voor de grootste ontgoocheling van de avond, het nummer startte ontzettend interessant, maar stopte daarna bruusk na een schamel minuutje.
‘CIRCLONT14 [shrymoming mix]’ trapte daarna wat flauw af, maar werd door het opklimmende ritme al snel weer een headbanger. De vocals schenen een belangrijk element tijdens de volledige speelduur. Ze waren per definitie vaag en onverstaanbaar, en droegen zo bij aan het mysterieuze aspect. Ook de productie van ‘Syro’ verdient een pluim. Het is bij een cd als deze geen sinecure om alles in evenwicht te houden en het nergens over the top te laten gaan. Alles klonk glashelder en de mix bleek goed uitgewerkt. Zo gaf het geheel de indruk tot in de puntjes verzorgd te zijn.
Afscheid nam Richard met ‘Aisatsana’, de eerste en enige song die ons echt deed terugdenken aan deze worp haar voorganger. De hoogtepunten daarvan vond ondergetekende in bloedmooie, zelfs sympathieke pianostukken als ‘Avril 14th’. Dit nieuwe liedje werd net als ‘Nanou 2’ een verstild eindschot met een slaapkamerproductie waarmee de lp een erg rustig en vredig einde kende, hoewel de fluitende vogels niet hadden gehoeven.
Na één schamele luisterbeurt is het moeilijk om te beoordelen of ‘Syro’ bij het beste van de Brit zijn discografie behoort. We durven de plaat echter wel een uitstekende beloning van ons geduld noemen en kunnen enkel maar bijzonder tevreden zijn met Richard D. James’ retour.
