Bestorm de poorten: Run The Jewels trekt een revolutie op gang met ‘RTJ3’

door Romina Cucchiara

We nemen jullie even opnieuw mee naar de Amerikaanse stad Atlanta in de staat Georgia, anno 2001. Het olijke duo OutKast komt aanzetten met ‘The whole world’ en krijgt daar prompt een Grammy voor. “Ja maar deze review gaat toch niet over OutKast?”, horen we jullie denken. Wel, die Grammy hebben André 3000 en Big Boi volgens ons deels te danken aan de verse van Killer Mike, die het nummer ronduit geniaal maakt. En daar denken niet enkel wij zo over. Ook Kendrick Lamar rapt op zijn vorige plaat gretig over het talent van Mike (“critics wanna mention that they miss when hip-hop was rappin’/motherfucker if you did then Killer Mike would be platinum”). Voeg aan zo’n kracht der natuur El-P toe, begenadigd producer en zinnencontortionist (als in: buigt iedere zin naar zijn wil), en dat maakt dan Run The Jewels.

Dat olijke duo bestaat nog maar sinds 2013 maar wist in de voorbije drietal jaar al menig pot te breken. Geen wonder dat er met veel ongeduld werd uitgekeken naar het derde album van de groep (het vierde album als je ’Meow the Jewels’ meetelt). Op kerstdag was daar plots ‘RTJ3’, meteen gratis te downloaden voor iedereen die liever achter de computer zat dan naast de bomma met een bord vol kalkoen en kroketjes voor de neus. A Christmas fucking miracle. En jawel, het is bevestigd: 2017 staat vanaf heden in de Chinese horoscoop bekend als het jaar van de Jewels.

Even terug naar Atlanta, Georgia. Daar waar zowel Killer Mike als de mannen van OutKast vandaan komen was er vanalles aan de hand rond de millenniumwisseling. Voor een uitgebreide analyse van de sound van de ‘dirty south’ verwijzen we je door naar documentaire ‘The art of organized noize’. In het kader van ‘RTJ3’ volstaat aan te halen dat opener ‘Down’ een dikke knipoog is naar Killer Mike’s roots bij de Dungeon Family, een collectief van rappers en muzikanten in Atlanta dat vooral bezig was met het verenigen van funky orkestratie met zware beats. Het orgeltje in het refrein en de bijdrage van Joi (Dungeon Family-lid) zijn perfect om de zwaarte van de verse de hoogte in te stuwen. Mike en El-P zijn meteen heel duidelijk over ‘RTJ3’. “Pop the tape in baby, we got shit we wrote for you / came from feeling what a pure absence of hope can do”, klinkt het in ‘Down’. Deze plaat komt vanuit een donkere plaats. Het gaat hier niet om vrolijke gangsterrap, maar om zelfdefiniëring en revolutie.

‘Talk to me’ gaat verder op dat elan. Het is een pochnummer zonder egoïsme, een vuist op tafel tegen onderdrukking, waarbij meteen getoond wordt hoe goed deze vrolijke vrienden kunnen rappen. We horen een kort maar enorm energiek nummer dat de mythologie van Run The Jewels introduceert en geen plaats laat voor kanttekeningen of vragen: ‘RTJ3′ motherfuckers. In het laatste nummer van de plaat, tweeluik A report to the shareholders/Kill your masters, mondt die zelfdefiniëring uit in een oproep om te protesteren tegen de gevestigde orde, zoals zij dat zelf doen met hun muziek.

In ‘Call ticketron’ mag het allemaal wat luchthartiger. Mike en El-P spelen weer van stoefertjesparade en zien zichzelf alvast optreden in Madison Square Garden. EL-P horen we hier op zijn best, lekker op het gemak, ieder woord smakelijk gearticuleerd. De ideale ying voor Mike’s yang (ying yang twins / Atlanta, Georgia-mopje / sorry). ‘Call ticketron’ zou ongetwijfeld onze favoriet van de plaat zijn, mocht Danny Brown hebben bedankt voor een verse op ‘Hey kids’. Maar dat deed hij dus niet. ‘Hey kids’ is misschien wel het meest agressieve nummer op de plaat, een tirade tegen yuppies waarbij slagzin ‘Bumaye’ (‘dood hem’ in het Congolees) hier net iets meer sardonisch overkomt dan in ‘Watch out for this’ van Major lazer. Onze favoriete gaptooth Danny Brown past met zijn enigmatische manier van rappen perfect bij deze wrange headbanger.

Op ‘RTJ3’ profileren El-P en Killer Mike zich als muzikale politieke protagonisten. Volledig zelfbewust en vanuit hun eigen gevoel komen ze naar buiten als bevrijders van onderdrukten en vaandeldragers in een protest tegen de gevestigde orde. Hoewel dat klinkt als een zware taak voor twee rappers van nagenoeg middelbare leeftijd zijn twee betere boegbeelden nauwelijks te bedenken in de huidige muziekwereld. Daar willen we nog aan toevoegen dat hoewel de wereld hoogstwaarschijnlijk naar de vaantjes aan het gaan is, we met enkele platen als deze misschien alsnog een silver lining bespeuren. Of een gouden, in dit geval.

Album verdeeld door V2.