Wie zich inluistert in de hedendaagse jazzfiguren en bekend is met namen als GoGo Penguin, Portico Quartet en Matthew Halsall, zal hoogstwaarschijnlijk al eens naar Mammal Hands geluisterd hebben. De broers Nick (piano) en Jordan Smart (saxofoon) ontwikkelden met Jesse Barrett (drums) sinds 2012 een onderscheidend en geslepen geluid met memorabele optredens en uitgebrachte albums: ‘Animalia’ (2014), ‘Floa’ (2016), ‘Shadow Work’ (2017) en nu ook het vierde ‘Captured spirits’.

Dat karakteristieke geluid komt voort uit hun liefde voor elektronische muziek uit de “dj-wereld”, die ze vermengen met ritmische invloeden uit de Indiase muziek, vervreemdend werk van moderne componisten als Terry Riley en Steve Reich, de spiritual jazz van Pharoah Sanders en ook duidelijke invloeden van de compacte sound van GoGo Penguin.

‘Captured spirits’ kreeg meerdere betekenislagen en belichaamt in eerste instantie de voortdurende zoektocht naar de reden van ons bestaan en de vervreemding die daarbij komt kijken. Gedurende elf nummers vaart Mammal Hands over zowel onstuimige als kalme golven van schitterende organische cross-over jazz met een post-rock ballast – de overheersende sfeer van verwondering en mogelijkheid, die dient als het perfecte tegengif voor het onzekere heden. De klauterende piano, zwoele saxofoon en metronomische drums van albumopener ‘Ithaca’ belichamen dit hele idee en de referentie naar het bekende gedicht is een must-read alvorens verder te gaan in dit gedachtegoed.

De reis is belangrijker dan de bestemming. Onderweg raken we meermaals verzeild in een storm van geluiden. De drums van Barrett klinken meer frontaal waardoor de nummers veel dynamischer opwellen. Heerlijk hoe hij het zenuwachtige ‘Chaser’ op gang brengt en de broers Smart in het geweldige ‘Late bloomer’ opjaagt om het allerbeste uit hun spel te halen. Elk instrument klinkt prominent en de composities zijn beter dan ooit. ‘Spiral stair’ leent zijn naam aan de repetitieve pianotoetsen, waarna dreigementen op de weg naar boven zich aankondigen met de zwaardere pianonoten en een zeer onzekere bassaxofoon. In ‘Riddle’ galoppeert Smarts eigenzinnige saxofoon en snijdt door de drumgolven, waarna een hypnotiserende draaikolk ons meezuigt in het diepe.

Turbulentie gaat liggen in interludes ‘Floating world’ en ‘Shoreless’. ‘Versus shapes’ introduceert meditatie dankzij de tabla percussie, meegaande piano en voorzichtige saxofooninterventies. ‘Rhizome’ is een hoogtepunt. Aanvankelijk rustig, ontaardt het doorzettende pianoritme naar een van de meest straffe nummers, en brengt de grootste doorzettingsvermogens naar boven die ieder van ons in alle fases van het leven kan tegenkomen.

Dit boeiende album creëert een meeslepend tapijt van onmogelijke en vreemde auditieve visioenen die we onderweg tegenkomen naar huis, ofte beter naar Ithaka. Laat je vooral niet haasten, maar gewoon achterover zitten en van de weg genieten.