Existentialisme en escapisme ten top op ‘Cenizas’ van Nicolas Jaar

door Yannick Verhasselt

Nicolas Jaar lijkt de afgelopen jaren zowat overal en nergens te hebben rondgezworven – en nog het meest in afzondering, afgaande op een statement over ‘Cenizas’. Die eenzaamheid is echter de afgelopen maanden drukkend en onontbeerlijk geworden, waardoor het album als een reis voelt die de cirkel van het werk van de Amerikaans-Chileens geluidstechnicus op een treffende manier volmaakt.

In tegenstelling tot Jaars zijproject Against All Logic, waarmee hij eerder dit jaar wederom een splijtend album uitbracht, valt er nauwelijks een beat of een duidelijke ritmesectie op te merken. Subtiliteit en sereniteit zijn anderzijds altijd al zaken geweest die je onder het handelsmerk van Jaar zou kunnen plaatsen, ook in Against All Logic trouwens, die hier volkomen tot in het kleinste detail worden uitgepuurd.

Waar Jaar op ‘Sirens‘ of zelfs ‘Nymphs’ een rijkelijk gevuld klankenpalet te voorschijn toverde, grijpt hij nu terug naar de essentie van zijn muziek ten tijde van ‘Space is only noise’; soberheid maar nu met nog meer focus op het existentiële. Wolkjes van white noise primeren terwijl rillende metaalachtige samples tot bedwelmende (‘Cenizas’) dan weer kristalheldere (‘Gocce’ of ‘Garden’) pianoklanken of een verhemelend koor (‘Hello, chain’) door je oren suizen. Jaars statische donkere stem is bovendien compleet bedolven onder lagen echo’s die nog meer de indruk geven dat Jaar het momenteel zélf allemaal eventjes niet meer weet.

In een zoektocht naar verlichting waant Jaar zich evenwel in Arabische sferen op ‘Mud’. Elders in ‘Agosto’, ‘Xerox’ of ‘Rubble’ hoor je directe invloeden van John Coltranes ‘Crescent’ die volgens hemzelf een belangrijke invloed hebben gespeeld in de totstandkoming van de plaat. Het zijn enkele rimpels in een anders vrij kleurloos album alhoewel dat helemaal geen kritiekpunt is op de plaat, integendeel. De controle die Jaar heeft over élk nummer is aangrijpend. Less is more hanteren of het enigszins zo laten uitschijnen, is slechts weinigen gegeven.

De enigszins donkere maanden hebben in ‘Cenizas’ niet geleid tot een gespleten en uiterst experimentele productie waar alles uit de kast werd gehaald om op een indrukwekkende manier de luisteraar alle hoeken van de kamer te laten zien zoals op ‘2017-2019’. Nee, daartegenover is ‘Cenizas’ net het tegenovergestelde waarbij het vakmanschap van de Chileense Amerikaan in zijn minimalisme, subtiliteit en treffende zelfcontrole ligt. Er zijn zeer weinig artiesten die met zo weinig toch zo veel kunnen overbrengen.