We leven in apocalyptische tijden. Niet alleen ligt heel de wereld al meer dan een jaar in puin door de coronacrisis, ook zijn extreme ideologieën overal in opmars en worden we dagelijks overspoeld door een – vaak weinig optimistische – informatiestroom waarbij het moeilijk is om feit van fictie te onderscheiden. Kortom: het was hoog tijd voor nieuw werk van Godspeed You! Black Emperor.

De Canadese postrocklegendes weten namelijk als geen ander de angst én de schoonheid van het einde der tijden te vatten. De albumtitel ‘G_d’s pee AT STATE’S END!’ lijkt alvast perfect gekozen. Tegelijk een doembericht over het einde van onze staatsstructuren als een kinderachtig woordgrapje over pipi. In het digitale tijdperk gaan we al shitpostend ten onder. Eigenlijk was een groot deel van dit nieuwe materiaal al in 2019 live te horen en werd het dus niet specifiek gecomponeerd als soundtrack voor onze huidige situatie, maar de timing is toch heel mooi meegenomen.

Al waren we op voorhand niet helemaal zeker of Godspeed er wel in zou slagen om de tijdsgeest perfect te vatten. De twee vorige albums waren wel leuk, maar wisten niet te voldoen aan de torenhoge standaard die de groep eerder voor zichzelf zette. Een halfbakken Godspeed-plaat zou in deze tijden extra jammer zijn, dus we hielden ons hart even vast.

Gelukkig maakt het collectief al snel duidelijk dat het deze keer menens is. ‘Military alphabet’, de eerste compositie, begint met een onheilspellend fragment waarin militaire code via een radio doorgegeven wordt en waarmee het thema van verval meteen geïntroduceerd wordt. De atmosferische brei wordt uiteindelijk doorbroken door een dissonant orkest dat klinkt alsof het speelt voor een vlag die halfstok hangt. Van hoop lijkt er aanvankelijk weinig sprake te zijn.

Wanneer de droeftoeters ophouden worden ze echter op harmonische wijze afgelost door iets wat we graag de “Godspeed-gitaar” zouden dopen: een gitaarmelodie die de groots uitgestrekte, desolate woestijn lijkt uit te beelden. De Godspeed-gitaar klinkt niet troosteloos, maar focust op de oneindige mogelijkheden tot heropbouw die de eindeloze leegte biedt.

Die opbouw wordt op muzikaal vlak mooi nagebootst. Langzamerhand wordt de Godspeed-gitaar door steeds meer instrumenten bijgestaan en wordt het stuk steeds orkestraler. De symfonie gaat strijdvaardig klinken op een hoopvolle manier. Er is altijd onderhuidse spanning aanwezig, maar de algemene teneur is optimistisch. De tweede helft klinkt alsof Ennio Morricone de muziek voor een western componeert waarin de mysterieuze held het dorp uitrijdt en niet meer achterom kijkt. Hij heeft de inwoners gered en de boosdoeners uitgeschakeld, maar hij laat ook zijn geliefde achter die hij nooit meer terug zal zien. Bitterzoete overwinning.

‘Military alphabet’ wordt gevolgd door ‘Fire at static valley’, een neerslachtiger dronestuk. Het imposante aspect van het orkest wordt hier volledig teruggeschroefd en de hoop lijkt terug de kop ingedrukt. Traag aanzwellend bevestigt dit tussenstuk dat een eerste overwinning nog niet betekent dat de strijd gestreden is.

Vervolgens begint ‘Government came’ opnieuw met een collage van radiofragmenten, waaronder joelende mensen en iemand die halleluja krijst. Godspeed is veel spaarzamer met samplegebruik, maar de sporadische manier waarop ze hier ingezet worden slaagt erin om de chaos van het informatietijdperk tot leven te laten komen.

De troosteloze lijn van ‘Fire at static valley’ wordt aanvankelijk doorgezet, zij het op maximalistische wijze. Nerveuze percussie en schreeuwerige gitaren beelden de onrust uit terwijl huilende violen een smartlap zingen over het verval van de beschaving. Alle hoop lijkt verloren, maar op een bepaald punt gaan de violen militanter klinken en houden hoop en chaos een elegant duel. Wanneer de storm in het middelpunt gaat liggen lijkt de strijd nog onbeslist.

Het is alweer een Godspeed-gitaar die de stilte doorbreekt en licht door het sombere wolkendek doet schijnen. De triomfmars wordt ingezet door het invallende orkest. Het was een woelige oorlog, maar alle instrumenten bereiken hun climax in harmonie en geven aan dat alles vanaf nu beter wordt.

Waar het einde van ‘Government came’ de onmiddellijke euforie van de wapenstilstand voorstelt, is afsluiter ‘Our side has to win’ het blijvende gevoel van vrede. In tegenstelling tot ‘Fire at static valley’ is deze drone mooi en hoopvol. Het doet wat denken aan de warme ambient van Stars of the Lid. Hoe chaotisch de toestand momenteel ook mag zijn, Godspeed maakt hier duidelijk dat er betere tijden aankomen.

Het heeft even geduurd voor we Godspeed You! Black Emperor nog eens in topvorm konden horen, maar ‘G_d’s pee AT STATE’S END!’ laat eindelijk horen dat de Canadezen het nog steeds in zich hebben. Deze plaat is een emotionele rollercoaster die deze turbulente tijden perfect in wrange en prachtige klanken weet om te zetten. En als we niet helemaal ongeschonden uit deze crisis komen, weet dan dat er vooral ruimte vrijkomt om nieuwe en betere dingen op te bouwen.