Jenny Hval bezingt een bloederig verlangen op het uitzonderlijke ‘Blood bitch’

door Mats Antonissen

Jenny Hval is een van de belangrijkste artiesten in de huidige avant-garde popmuziek. De Noorse zangeres is met het nieuwe ‘Blood bitch’ niet aan haar proefstuk toe: ze bracht reeds vijf albums (waarvan weliswaar twee onder het pseudoniem Rockettothesky) en zelfs twee boeken uit. Dat Hval met taal wel overweg kan, viel al af te leiden uit onder andere het ijzersterke ‘Apocalypse, girl’, dat vorig jaar pas werd uitgebracht. Ze strooit op dat album met onconventionele benamingen als “capitalist clit” en “soft dick rock” en bezingt naar goede gewoonte zowel het politieke als het persoonlijke, met gender en seksualiteit als fundering.

Ook op ‘Blood bitch’ verwelkomen we die tactiek weer. Al is er sprake van een licht andere insteek die de titel van de plaat reeds verraadt: ‘Blood bitch’ is “an investigation of blood”. Van vampierenbloed en vampierencultuur tot “the purest and most powerful, yet most trivial, and most terrifying blood: menstruation”. Wie een blik wierp op de tracklist had dat misschien ook al kunnen ontwaren dankzij titels als ‘Period piece’, ‘Untamed region’ en ‘In the red’.

De zangeres beweert voor dit album inspiratie uit trashy jaren 70- en 80-B-vampierenfilms te hebben geput en op een of andere manier is ze erin geslaagd om dat te vertalen in muziek. Waarschijnlijk hangt er daardoor vanaf het uiterste begin een bevreemdende sfeer. Om even een voorbeeld aan te reiken: op ‘In the red’ is het enige wat we te horen krijgen gehijg en het in z’n onduidelijkheid beklemmende zinnetje “it hurts everywhere”, een echo van leadsingle ‘Female Vampire’ en prelude voor ‘Conceptual Romance’. Beide nummers zijn van het beste wat we al van Hval te horen kregen: ze demonstreert er haar weergaloze kunnen op, zowel op muzikaal als op lyrisch als op vocaal vlak, terwijl ze zowaar een haast poppy sound aanboort.

‘Blood bitch’ is verder een demonstratie in relevantie: de Noorse is zich zeer bewust van de invloed die pop culture momenteel heeft en speelt met de oppervlakkige, populaire vampierencultuur. In ‘Female vampire’ doet ze onder andere een poging om die uit te diepen en in een moderne variant om te zetten. Naast die schijnbaar oppervlakkige onderlaag is er de socio-culturele relevantie omtrent de afbeelding van menstruatie (en het gebrek daaraan). Zo zingt Hval op ‘Untamed region’: “I have big dreams / And blood powers”, en countert ze hiermee algemene opvattingen rond menstruatie. Ook van wat ironie lijkt de muzikante niet vies: op ‘The plague’ – wellicht het meest bizarre nummer van het album – roept ze uitspattingen als “Keep that birth under control”.

Hval maakt de luisteraar in het geheel van ‘Blood bitch’ van haar intelligentie bewust. Als je een fragment uit het album knipt, word je nog meer verrast door haar opvallende en onconventionele ideeën. Zo verhaalt ze op ‘Conceptual romance’ over “abstract-romanticism”, een idee dat ze in een interview met Spin verklaart als “love being trapped in commercialism.” Om er vervolgens nog aan toe te voegen: “The narrative of what love is is taken completely by capitalism, I find, even more than sex.” Over het geheel van ‘Blood bitch’ blijft bovendien na meerdere luisterbeurten een sluier van onduidelijkheid hangen. Zelfs wie alle interviews met de artieste – overigens altijd uiterst boeiend en verhelderend – leest, blijft met een verward gevoel achter. Die verwarring is verre van onprettig omdat het de zoveelste indicator is van de complexiteit van ‘Blood bitch’.

Op afsluiter ‘Lorna’ wordt een tipje van de sluier gelicht: “No one ever asked me how do I desire / I don’t think anyone ever talked to me / Using the word ‘desire’ at all”. Om vervolgens af te sluiten met “Does anyone have any language for it? / Can we find it?”. Een afsluiter die zeer verhelderend werkt voor wie een uitleg zoekt voor zowel ‘Blood bitch’ als Jenny’s ander werk. Uit de poriën van de excentrieke geluiden en teksten van Hval sijpelt er altijd een (modern) verlangen dat inderdaad moeilijk beschreven kan worden. Een gevoel dat ook op dit album hoog opspeelt.

Vooraf was er de lichte vrees dat de Noorse stilaan aan het eind van haar Latijn geraakte, want hoeveel interessants viel er nog door Jenny Hval te zeggen over haar geliefde thema’s gender, seksualiteit en politiek? Veel zo blijkt. Met ‘Blood bitch’ vindt ze zichzelf opnieuw uit en levert weer maar eens een meesterwerk – en misschien wel, qua niveau, de meest constante plaat van haar carrière – af.

Album verdeeld door Konkurrent.

Jenny Hval speelt 21 oktober in de AB (info & tickets).