Mazzy Star fonkelt nog steeds op ‘Still’

door Stan Pannier

Een Slowdiveje doen: zo noemen wij sinds vorig jaar ninetiesbands die na enkele decennia met een achteloze ‘Zo, waar waren we gebleven?’ moeiteloos hun herintrede maken in de muziekwereld. Maar eigenlijk is die eer weggelegd voor Mazzy Star. ‘Among my swan’ uit 1996 werd jarenlang door de fans gekoesterd als de groeps zwanenzang, tot het Amerikaanse duo in 2013 plots met het prima ‘Seasons of your day’ op de proppen kwam. Het leek wel alsof zangeres Hope Sandoval haar roodgloeiende stem zeventien jaar had bewaard in een diepvries. Het land dat dergelijk exploot verwezenlijkt heeft is de kernuitstap niet nabij zou je denken, maar Sandoval hield gelukkig voor de planeet haar stembanden ook intact bij zijproject Hope Sandoval and the Warm Inventions. Het was bij die bende dat de zangeres na ‘Seasons of your day’ weer de luwte opzocht. Tot nu. ‘Still’ heet het teken van leven: het is een ep, het telt vier nummers, en – spoiler! – het mag er wezen.

Sinds debuut ‘She hangs brightly’ zijn er altijd twee Mazzy Stars geweest. Langs de ene kant was er de groep van de 2000 milligram-pijnstillers voor de ziel, nummers als ‘Look on down from the bridge’, ‘Flowers in december’ en natuurlijk hymne ‘Fade into you’. Naast die weemoedige pracht was er ook de Mazzy Star van de akelige, bevreemdende muziekstukken als ‘Mary of silence’ en ‘California’, die duistere prairies opriepen waar tuimelkruid richtingloos rondwaarde en rode coyote-ogen door de nacht priemden.

Het is in die laatste categorie dat ‘So tonight that I may see’ thuishoort, het nummer dat zijn naam gaf aan Mazzy Stars tweede plaat. Volgens Pitchfork het op één na beste dreampop-album aller tijden, maar verwacht je dus niet aan een zeemzoete rêverie: ‘So tonight’ is een angstige koortsdroom, die met z’n ruim zeven minuten, dreigende sfeer en refreinloze vertelstructuur veel weg heeft van een Doors-epos als ‘The end’. Uit de herwerkte versie is het nog moeilijker ontwaken: hij is ietsje langer geworden, en met het overboord gooien van de bezwerende achtergrondriff, -drums en -tamboerijnen is ook de houvast enigszins verdwenen. Sandovals ijlende zang kan ook al niet meer gidsen, wegens verplaatst naar onverstaanbare diepten. De sfeerzetting lijdt er evenwel allerminst onder: vakwerk van een restauratie.

Verder ook drie nieuwe nummers, al is ‘That way again’ intussen even oud als de band zelf. Live gepitcht sinds het prille begin werd het nu eindelijk klaar geacht voor een volwaardige albumversie. En het is een warm kersenpitkussentje van een song geworden: Sandovals zoetgevooisde stem vlijt zich knus tegen de zwoele gitaarlijnen aan, terwijl enkele akoestische snaren het stel van kaarslicht voorzien.

Wel fonkelnieuw zijn ‘Still’ en ‘Quiet, the winter harbor’. Boven die eerste pakt zich al gauw een drukkend onweer samen. Treurende strijkers, een wat lijzige zang en David Roback die z’n gitaar met een beitel lijkt te bespelen in plaats van een plectrum zorgen voor een intense twee minuten, en de geknipte inleiding op B-kantgenoot ‘So tonight’. Nooit eerder waren toetsen bij Mazzy Star zo prominent aanwezig als op het prachtige ‘Quiet, the winter harbor’. Een larmoyant pianoballad wordt het echter nooit: in ‘Quiet’ hangt naast melancholie ook een zekere geladenheid in de lucht. De gedeelde geschiedenis van de protagonisten mag dan wel triest zijn, ze lijkt ook onvoltooid.

Op ‘Still’ komt zowel het troostende als het beklijvende talent van Mazzy Star tot zijn recht, en is zo ondanks zijn beperkte lengte een mooie staalkaart geworden van de groeps oeuvre. Duimen voor een album, want Mazzy Star heeft na enkele jaren afwezigheid duidelijk niets van z’n glans verloren.