Paul Simon – Graceland (25th Anniversary Edition): zoveel meer dan een popplaatje

door Dennis Janssens

‘Graceland’, het legendarische album van Paul Simon, is 25 jaar en dat wordt, zoals dat tegenwoordig wel vaker gaat, gevierd met een reissue en de daarbij horende extra’s. Legendarisch omdat het nu eenmaal een topplaat is met enkele wereldhits, je hebt net als wij ongetwijfeld wel eens in beschonken toestand onnozel staan dansen op ‘You Can Call Me All’, maar ook omdat het ten tijde van zijn release gehuld ging in heel wat controverse.

De beslissing van Simon om het album op te nemen in Zuid-Afrika met lokale muzikanten viel namelijk niet bij iedereen in goede aarde. Dat lijkt misschien opmerkelijk, maar je mag niet vergeten dat Zuid Afrika toen nog gebukt ging onder het Apartheid regime. De Verenigde Naties riepen dan ook kunstenaars van allerlei pluimages op om zich op geen enkele manier te verbinden met Zuid-Afrika. Simon dacht daar anders over en zag op die manier een kans om lokale muzikanten te tonen aan de Westerse wereld.

Zowel op persoonlijk als op professioneel vlak was het voor Paul Simon sowieso een moeilijke periode. Hij maakte al jaren geen deel meer uit van het populaire duo Simon and Garfunkel en had na de soloplaat ‘Heart and Bones’ uit 1983, die ondanks positieve kritieken een commerciële flop werd, steeds meer het gevoel dat zijn ster tanende was. Het succes van ‘Graceland’ was bijgevolg onverwacht. Met een unieke mix van Westerse pop en invloeden uit Afrikaanse muziek was het een buitenbeentje in de hitparades halfweg de jaren tachtig. En het mag gezegd: ‘Graceland’ is op een waardige manier oud geworden en voelt, in schril contrast tot zowat al de rest van die bovengenoemde hitparade, nog bijzonder fris en modern aan. Meer zelfs: fans van bands als Vampire Weekend moeten deze plaat maar eens opleggen en zullen snel merken waar hun helden de mosterd halen.

Extra’s zijn er in de vorm van outtakes en demo’s, maar wat deze reissue echt de moeite maakt voor fans en sympathisanten allerlei is de bijgesloten dvd met daarop de prachtige documentaire ‘Under African Skies’. In 2011 trok Simon opnieuw naar Zuid-Afrika. Interviews met betrokkenen en beeldmateriaal van de opnames worden afgewisseld met pakkende getuigenissen van een mensonwaardig regime in volle actie. Ontroerend ook om de hereniging met zijn muzikanten van destijds mee te volgen.

Je hoort het: ‘Graceland’ is altijd zoveel meer geweest dan een gewoon popplaatje. Of het de bedoeling was, is maar zeer de vraag, maar het is een tijdsdocument geworden. Een herinnering aan een zwarte vlek in onze geschiedenis en het ultieme bewijs dat muziek zoveel meer is dan enkele noten op vijf balkjes.

Paul Simon live zien kan binnenkort in Brussel (Vorst Nationaal, 17.07, info & tickets) en Amsterdam (Ziggo Dome, 18.07, info & tickets).

Paul Simon website

Album verdeeld door Sony Music