Ryoji Ikeda’s ‘Ultratronics’ is een overweldigend kleurenpalet van elektronica

door Yannick Verhasselt

Laat het aan Ryoji Ikeda om een luisteraar te emotioneren met een robotachtige stem die nummers tracht te tellen. “That is incorrect. Try again,” kermt het onherroepelijk na een poging uit.

De Japanse geluids- en visueel kunstenaar, die ultra-fijnmazige muziek schrijft die bij zijn visuele installaties horen, is weer terug met een album. ‘Ultratronics’ is een fascinerend stukje muziek waarop Ikeda de meest ingenieuze, glitchy texturen appetijtelijk doet klinken.

De laatste jaren bracht Ikeda al tal van soundtracks uit. ‘Ultratronics’ is echter zijn eerste full-album sinds ‘Supercodex’ die de naam echt waardig is. Dat merk je evenwel aan het materiaal, of liever de manier waarop de Japanner je dat voorschotelt. Hoewel het een nieuw album is, zitten er stukjes elektronica in verweven die dateren tot 1989. Já‎ren voor hij zelfs nog maar z’n eerste album uitbracht. Op het eerste gezicht lijkt ‘Ultratronics’ een onmogelijk album om te beluisteren vanwege de soms horrorachtige soundscapes (‘Ultratronics 03’ of ‘Ultratronics 06’) die richting je oren worden gegooid.

Door de vele details die Ikeda in zijn algoritmische soundscapes propt, kunnen die erg overweldigend zijn. Toch weet de artiest ook heel wat zaken die de toegankelijkheid net vergroten aan de nummers toe te voegen. Zo zijn er de wederkerende kicks (‘Ultratronics 05’) in enkele tracks die bijna aan techno doen denken. Ook zijn de drumpatronen soms heel erg idm-getint waarbij de wirwar aan noise en samples in een bijrol wordt geduwd. De eerste tracks van de plaat zetten je alleszins op het verkeerde been door je meteen te willen pletwalsen met een muur van noise.

Doorheen het album worden zo verschillende aspecten die Ikeda’s werk uniek maken in de schijnwerpers gezet. In het midden van ‘Ultratronics’ schakelt de Japanner bijna geruisloos over richting overdonderende industrial. Een onverwachte toevoeging toch in een album dat voornamelijk analytische elektronica inhoudt en meandert tussen ambient en idm (‘Ultratronics 12’). Het ene moment lijk je voort gestuwd te worden door pulserende beats en vervormde, afschrikwekkende beats é̵̯n̴̖̒ ̶͓͛h̵̏͜e̸̠͗t̶̜̾ ̵̺̔a̶͕͘n̷̮̓d̸̦̉ȅ̶̮r̷͉͌é̶ͅ ̸̹͊m̴͎͋ŏ̴̜m̴̜̾e̴͔͂n̸̢̾t̶̟̃ ĺ̷̦̫i̸̼̽j̴͍̱̉k̷̥̾̇ ̴͕̏j̶̙̻̀͘e̶̢̓̒ ̶̨̍ô̵͙p̷̡͊̍ ̷̣̻̐e̵͈̐̌e̶͕̎n̶͚̩̎ ̴͇͋͌w̴̲̦͛͌o̶̡̰͆l̴͇̝͗k̵̙̖̀̽ ̶̦̄̕ẗ̵͓̦e̶̺̊͒ ̴̰̞͛͝d̵̲́̒r̷̮͌i̴͉̐j̷͔̭̉v̶̘̂́ͅȅ̵̳͗n̵͍̿ ̶̺̇͊o̶͖̫̽m̷̭̹̕s̶̼̪͌í̶̠̭̽ň̷͎̂g̴͖̯̓̐ẻ̷̹l̸̟̏d̸͉̙͂ d̶̬͝ơ̷̭̩̍͌ō̶̯̬̝̉͝r̸̺̲͋ ̶̬̻̲̚s̴͎͎͝p̶͔̓̓̍ą̸͍̟͛̂c̶̦͑ẽ̸̺̲͜y̴̾͜ ̵̪̥̖͘ḁ̴̛̻̭̌̍m̴̩͕̣̈́b̷̰̍̓i̶̲̗̪̐̕e̶͎̔͘̕ṉ̶͉̗̔t̶̥̙̏̏̏-̶͖̩̒́̕g̶̻̪͂͝ė̵̻͔̳̚l̸̲̰͇̑u̷̟͖̲͒͂ĭ̷͉͉̮d̵̦̈ẽ̴̘ṉ̴̩̠̂͂̚.̵̙̳̖̿̓. H̴̟̀e̶̢̚t̶̞͌ ̴̨̉c̵̮͋ǒ̷̖n̸̨̆t̷͓̚ř̵̢à̴ͅš̴̪ṭ̵͘ ̸͝ͅt̵̠̉u̵̗͠s̶̝̀s̶̼̎ĕ̷̤n̸̰̈ ̵̻͊b̶̥̅è̵̜ì̴̥d̶̛̰e̷̦͊ ̸͉̀ḭ̸̍n̵̖͊t̷̖̉e̴͉̾n̸͓̋s̴͚̀ì̴̳ť̷̤ę̵̓i̷̗̋t̵̹͘ḙ̵͑n̶͎̓ ̴̖̊i̶̹̒s̸̠͝ ̶̪̂z̶̪͊ō̶͈ ̶̡́g̵̹͌r̶̫̓o̷̱͑ȍ̸̮t̴̥͗ ̴̠̤͈̮̌̕͠ͅd̶̹̫̯͔̐̽̈͌̓à̴͖͊̀̐̒ẗ̴̮́͆͘͠ ̶͍̘̬̊̽̈̚͘d̸͎̖̲͉̱̠͎͊͑̈́̈́e̵̼̳̦̱̓͋͋̔́͊ ̶̥̬̓͊́̂͋̕p̷̡͍͇̻̭̠̪̋̅͌̎͝͠ắ̴̫̪̙̲͕̍̔̎͒͠y̷̺͆-̴̩̙̎͑̎͊ỏ̵̭̫͖̗̦̭̦̿͒f̵̢̨̖͕͍̞̐̈́͛f̵̡̫͎̈́͜ ̸̳̩̔o̴̺͈͈̓̒p̸̱̈́̄͂͌̕͠ ̵̟̻̯̲͝ḧ̸̗e̴̱͆͆t̷̛̝̮̘͕̽ ̶̯̞̥̈́͒̔̓͐e̸̤͓̤͎͋̈͂̂̃i̷̝̟̯͖͌ͅǹ̶̝̱̱̠̭̲̖̈̌d̷̘̜̟̜̋e̵̟̱͕̒ͅ ̷̛͇̮̦̳͓̒ṽ̷̡̘͉͙̪͆̃͂ą̴͖̣̫̯̣͊n̶͍̣͛̃̂̔̈̑́ ̷̡̪̯͙̿̏̑̉̕͝h̵̨̯̊̆̌̂͘ę̷̜̦̘̹̠̻̀͆͑̂̄͒͠t̵͚̑̈́̃ ̶͍̎ǻ̴̬͂͝͝͝l̶̢̝̟̙̘͌̔b̷͓̫̺̰̂͗̀͒ṷ̴̜̍̇m̴̜̣͓̟̻͒̉͝ͅ ̶̪̫̻͎̼̰̺̑̒̈̔͘͝(̴̗̌͐̇͘̕’̷̨̠̋͗Ų̷̭̹̙̱̣̆̑l̷̪̼͋̀̔͂̔͒̈́ẗ̶̡́ṟ̸͎̞̀̂̈͠ầ̶̢͎̪̽̌̆͜ť̸̹͕͍̜ͅr̴͕̺̝̹̺̟̈̎̑̕͝ó̵̭̳̗̫n̵̹͔̻̘̞̺̓̀͘͝͠ỉ̵̺̹̻̙̪̤̋́͠c̸̫͚̥̺̲̩̀́́̈́ŝ̷̹̠̠̖̭́̏’̵̼̥̤̈̉̑̿͝ͅͅ)̴̨̭̩̫̱̐͒͌͜ ̸̡̧̬̮̝͖̰͕̯̫̲͉̬̙̖̹̘͈̪̭͙͍͛̒̑̏͛̓̊̚͝ͅḍ̶̨̡̨̡̛̜̠̼͇̼̲̤̠̲͕̥͔̯̳͚̺̱̠͓̙̻̜̲̫̫̥͚̻̻̩̜̟̪͎̓͐͒̾̄̅̃̆̅͛̍̽̑̐̑̀̃͆͌͊̈́̆̋͒̇͊͋̽̾͊͊̚̕͘͜͜͠͝͝͝ͅa̵̧̡̢͉̮̬̩̖͈̞͎͇̗̯̔̔̃̀͊͛̑̈̑̀̈́͋̽̎͊̌͗͘͘͜͝͝͝a̷̡͉̱͍͖̼̥͈͈̰̖͚͚̯̱̙̬͇̠̙̮͔̮̬͚̝̫̎̀̍̾͆̕̚͜͜ͅr̷̘͓̐͋̒̈́̂͗͐́͒̎̇̎̊̂̾͌̐̽̎̏̍̊̀̈́̾̓̋͛͘͝͝͠ḑ̷̢̡̛̩̳̳̮̝͌̀̿͐̍̈̇̊̓̽̎̎͗͒͌͂̐̀͑̊̊̍͛̍͗͑͌̕̚͝͝ő̴̧̢̧͖̹̦̖͙͉̱̝͍͍̮̟̣̪͍̜͓̫͎͇̘̩̤̟̱̞̤̹̻̜͔̤̭̰̖̆͊͋́̅̈̏̐̆̀̅͂̃̅̍̀̃̌͌͌̌̏̋̿̀͋͌̐̿͊̈̄͂̾͗̔̀̿̊́̐̒̚̚͜͜͝͝͝ͅͅo̷̧̱̞̱̲̺͉͎̻͙̳̯̳̪̳͖̯̻̝̬̪̣͎͕͛̈͑͌̓̈́̌̍̏̽̈́͑͌̑̀̚̕͠͝ŗ̴̨̻̟͖̻͈̻̪̻̹͔̪̬͕̖͉̖̺͔͎̯̣͚̥̞̋̏͗̔͆́͋̈́͊̂͑̈́́̊̈́̚͜͜͝͝͝͝͝ͅ ̷̨̢̭͍̜̜̰̘̽̆́̏̏͆̃̎̓̑̈́̑̒͌̏̄̇͊́̇̎̈͒̆͑͗̒̀͋͠͝͝ń̸̨̛̺̘̱̹̟̹̪̰͉̫̖͙̮̩̭͍̤͔̩̤̜̰̟̺̣̠͕̻̤̞̭̘̟͉̘̪̻̳̮̙̪̄̈́͌̽̋̔̔̏́̐̍̿̍͐͂̒̽̀̅̔̚͜͠͠͝͝ò̶̜̗̱̰͈̥̺͍̯̣̭̫͈͙̰̪̺͖̪̲̯̯̯̐̂͛̇̇̈̈́͐̑͌̏̌̐͋̒̈́͜͝͠ͅg̶̢̙͈̘̱̘̫͕̝͓͙͇̰̫̞̯̺̦̳̰̻͕̞̝̹̼̘͕̰̼̯͚͖̰͈̰̺͕̑̓͊͋͐̍̋̈́̊̃̄̃͒̐͋͗̕͜͝͠ͅͅͅ ̶̡̧̧̛͈̜̮̳͓͙̦̟̫̞̲̝̥͇͚͉͎͈̘͉̔̃̿̋̄͑͗̍͐̒̓̎̀̾̚͝ͅͅͅǵ̶̛̛̰̘̟̭̖̫̟̹̫̦̬̮͎̟̰̞̻̻̠̐͑̐̿̽̈́͐͆͊͒́̅͋̽͛̆̑͂̈́̿̿̀̕͜͜͝ȑ̸̨̡̨̨̛̛̛̺̺̘̲̦̱̦̤̻͙̜̦̀͑͒̈͗̑̿̿͑͊͆͛̓̉̉̀̇̏́͌̀̈́͗̆͆̃̄̃̓̽͒̄͗̑̀̈̐̋͒͛̔̚͜͜͠͠͝ò̵̼̭̺͓͈̩̗̹͖͔̹̯̭̪̥̀̉̒̅̀́͌̊́̓̋́̓̐͛̊̎̉̋́͛͛̊̈́́͘̕̚̚͘͘͝ò̷̧̞̼̬̯̤͖͈̭̝͕̗̼̲̥͍̜̥̾̇̇̓̆̽̒̃̕͝t̸̢̛̳̳͓̠̲̦̜͍̞̐̍̽͗͗̆̾s̴̛̬̠̖̜̹͖̪͊̉͆̽̇̾͌̌̓̿̈̏̽́͋̈́̋̾̈́̈́̓̅́͑̆̎̈́̽̈̃̌̀̄̈͛̀̌͂̚̚̚̚̕͜͠͠ͅę̴̢̞̪̣̘̤̙̫̩̼̮͉̺̱̝̳̦̩̞̟͍̘̜̼̩̤͒͋r̸̨̧̡̺͍̘̜̮̞̞͚̖̞͇͎̠͈͍̙̥̗͈̹̻̫̰̮͉̠̯̅ ̵̧̱̗̼̮̣͙͔͔͉̞͖̻͇̺̞́̂̈́̇̉͑̓̕͠͝ͅͅv̷̨̡̨̛̛̪̼̻͎̘̦̖̺̤̟̞͕̲̂͋͐̉̊̾̈́̔̌͑̏̀̊̽̈́̓́͗̾͐́̄̀̇̏̚͠o̶̦̮̱͕̝̞̹͉͓̱͂̑̂͐̃̆̎̾̆̅̔̅͆̂͂̈́͛͊͋͛̍͐̂̆͌̈̈́̔̿͘̕̕̕͝͝͠͝͠e̶̪̪̮̋̀͂̃͋̓̂̓̾̆̈́͊̄͒̓̆͛̄̏̀̓̇̇̎̄̚͘̕̕͘͝͝͝l̸̡̡̧̛̛̩̪̥̥̱̰̠̘̳̝̫̬̥̤̟͍̭̭̺̯͇̄̓̈̔́͌̐̈̋͑͑̅̋̾̿̏͂̀̾̍̇͂̃͒̉̾̅̀̈́̽̐̓̄̌͂̌̕̕͜͝͝͠ͅͅt̵̨̢̛͍̪̞͍͈͙̗̺̹̻̞̟̰̗̦̦̩͔͉̰̲̞̬̹̯̝̱͇̮̤̖̭͖̰͇̱̩͖̠̥̤̘́͆͋̆̾̃̋̄͛̾̎̓̓̑̈́̈́̓̈̈́͂̚̚͜͜͠.

‘Ultratonics’ wordt omschreven als een plaat die “visueel en auditief ervaren moet worden ervaren“, en die”de luisteraar vervoert in een wereld die hoofdzakelijk bestaat uit data die veelal onopgemerkt blijft“. Toch klinkt het resultaat minder abstract dan voorgelegd. In vorig werk richtte Ikeda zich – ietwat simplistisch uitgelegd – veel meer tot het louter omzetten van data in geluid. Hier wordt de data in een meer dienende rol gebruikt, vergelijkbaar met hoe bijvoorbeeld Autechre hun idm producet. Hoewel dit album qua inhoud nog steeds niet voor iedereen zal zijn, raden we iedereen aan om het toch eens te beluisteren. Of liever, ervaren.