‘Skeleton tree’: een brief aan Nick Cave

door Jonas Van Laere

Geachte heer Cave,
Beste Nick,

Mijn nog prille en gelukzalige leven is gekenmerkt door het verlies van twee gezinsleden. Beiden zeer abrupt. Het ene moment de glimlach, het andere moment de opengesperde in het niets kijkende ogen. Dramatisch en zonder enige voorbereiding wordt de toekomst als mens, broer, zoon volkomen hertekend. Niemand die notie heeft van de impact op het emotioneel welbevinden. Geen uitweg of vluchtroute, geen noodplan of crisishandleiding. Alle goeie wil van anderen ten spijt, is de weg vooruit veelal eigenhandig te plaveien.

Geen idee of u van voetbal houdt, Nick. Hoe dan ook wil ik Johan Cruyf citeren. Genie op het veld, een orakel ernaast; een sportief equivalent van uw kundigheid zowaar. De man zei ooit: “Elk nadeel heb zijn voordeel.” Nogal luguber om dat te zeggen gezien de omstandigheden waarin u ‘Skeleton tree’ tot leven wekte. Als ervaringsdeskundige neem ik mij het voorrecht dit toch te doen. De manier waarop u, gedreven door de meest onbevattelijke stroom aan emoties, het puurste der zwart innemend en in alle eerlijkheid laat verschijnen is hoogst bewonderenswaardig.

We kennen u als iemand van veel woorden. Linguïst, purist, een verteller van zwartgallige epistels en tragiek met hoofdrollen voor de verstotelingen, de paria’s, de moordenaars, de verworpenen en de huichelaars. Al deze personages worden futiel wanneer de werkelijkheid de fictie overrompelt, wanneer de wreedheid uit de fantasie minder benauwend is dan de rauwe hardheid van het leven. De plaat die u ons voorschotelt is allesbehalve vrijblijvend. “And in the bathroom mirror I see me vomit in sink. And all through the house we hear the hyena’s hymns”. U vertelt deze keer geen verhaal in ‘Magneto’, u omkadert waarnemingen muzikaal zodat anderen een glimp opvangen van hoe uw wereld voor eeuwig is veranderd.

Wanneer de dood keihard uithaalt, bekampt u deze met een enorme zachtheid. De violen en cello’s hebt u daarvoor perfect gecast. De opbouw van de nummers is frêle, maar tevens verontrustend. Zo behoeft de ondraaglijke lichtheid tijdens ‘Rings of saturn’ geen vlaag van furie – iets wat op ‘Push the sky away’ wellicht anders had uitgedraaid – en voelt het positief klinkende “oe oe oe, oe oe” wrang aan. De illusie van hoop lijkt gecreëerd, al smelt ze even gauw weg als sneeuw voor de zon. ‘Distant sky’ klinkt als het laatste slaaplied aan het bed van uw zoon, geruggensteund door de aartsengel zelve. Vastklampend aan iets dierbaars terwijl je weet en beseft dat je moet loslaten. “My darling companion. Set out for the distant skies.” Je zoekt een manier om de eigen connectie te behouden, een die vaak niet begrepen wordt door anderen maar soelaas brengt voor jezelf.

De verlossing is nog lang niet nabij en zal wellicht nooit gevonden worden. De vertwijfeling is tastbaar wanneer uw stem hapert tijdens ‘I need you’. Er knapt iets, zowel bij u als bij mij, wanneer u de meest beklijvende regels van de plaat zingt: “I will miss you when you’re gone. I’ll miss you when you’re gone. Away forever. Cause nothing really matters. I thought I knew better. So much better. And I need you. I need you.” Wellicht omdat de radeloosheid zo reëel en herkenbaar is. Zal er ooit iemand in slagen een nummer nog zo doordrongen te zingen?

We weten het, veel teksten hebt u reeds geschreven over de fatale speling van het lot. U mag dan wel profetische woorden spreken tijdens ‘Jesus alone’, de leefwereld van de nummers is compleet overhoop gehaald. Wil u oprecht Warren Ellis en uw Bad Seeds bedanken? Hoe zij een muzikale invulling gegeven hebben aan het onbevattelijke is ontzagwekkend. ‘Skeleton tree’ is ontdaan van alle grootsheid, het is een klein en nederig album met een kolossale uitwerking. De schoonheid van dit album zit net in de weergave van het onbehaaglijke gevoel dat blijft nazinderen.

Gezien onze soortgelijke ervaring, heb ik enig benul van hoe surreëel het leven achteraf is. Als Belg weet ik hoe prachtig de kunst van het surrealisme kan zijn, en u bent er in geslaagd om het te overtreffen. Hoe onwezenlijk de gebeurtenis ook mag geweest zijn, de uitkomst die u ervan gemaakt hebt is de meest veelzeggende die ik me kon inbeelden.

They told us our gods would outlive us
But they lied.

Album verdeeld door V2 Records