Tim Hecker gidst ons door het hiernamaals met ‘Anoyo’

door Martijn Bas

Het afgelopen jaar leverde Tim Hecker een van de beste platen uit z’n carrière af. ‘Konoyo’ – een conceptalbum rond de dood – bleek een fascinerende symbiose tussen oude, traditionele muziek en de geluidsmanipulaties waar de Canadees om bekend staat. De samenwerking met een gagaku-ensemble – een groep muzikanten gespecialiseerd in Japanse keizerlijke muziek – bleek echter zo vruchtbaar dat Hecker uit diezelfde sessies nóg een plaat wist te persen. ‘Anoyo’ pikt de draad dan ook letterlijk op waar ‘Konoyo’ eindigde. Die afsluitende track kreeg trouwens de toepasselijke titel ‘Across to Anoyo’, alsof het al voorbestemd was dat er een vervolg zou komen.

Waar Konoyo zich uit het Japans vrij vertaalt naar “deze wereld”, staat Anoyo voor “die andere wereld”, een wereld waar de levenden reeds de grote oversteek hebben gemaakt van het aardse leven naar het spirituele. De eerste koto-tonen van ‘That world’ vormen daarbij de ideale soundtrack. Wanneer de warme bassen en melancholische shō- en ryūteki-melodieën hun intrede doen, wordt het duidelijk dat de sfeer beduidend kalmer is dan op dissonante tegenhanger ‘Konoyo’. Het is toegestaan om helemaal tot rust komen in het hiernamaals. ‘That world’ zou door z’n relaxerende karakter niet misstaan als achtergrondmuziek in een kuuroord, wat Hecker dichter dan ooit bij new age brengt.

Naadloos volgt ‘Is but a simulated blur’. De wispelturige percussie van het ensemble treedt hierin op de voorgrond, terwijl Heckers beheerste synth-draperieën de omkadering vormen. In tegenstelling tot de voorgaande plaat, waar veel post-productiewerk aan te pas kwam, klinkt deze muziek als een meer waarheidsgetrouwe voorstellling van hoe de sessies met het ensemble in die tempel in Tokyo verliepen. Geen instrumenten die tot in het onherkenbare worden gemanipuleerd, wel een groep improviserende muzikantenen een heerlijk organisch geluid als gevolg.

Drone-gewijs nemen de synthesizers abstractere vormen aan, om met ‘Step away from Konoyo’ over te gaan in een complete staat van gewichtloosheid. Na dit welkome bezinningsmoment slaagt ‘Into the void’ erin om opnieuw spanning te krijgen in het album, geholpen door de wankele synthtoetsen en iets onderliggends dat in de verte zowaar doet denken aan een ritme. Ondanks dat het uitgesproken op percussie gestoelde ‘Not alone’ als losstaande track misschien niet zoveel te bieden heeft, zorgt het op ‘Anoyo’ voor de nodige dynamiek en etaleert Hecker z’n diversiteit binnen het ambient-genre.

‘You never were’, de acht minuten durende finale van het album, was tijdens Heckers passage in de Botanique nog een brute sonische aanval op de trommelvliezen, op plaat toont dit nummer zich echter een elegante afsluiter. De traditionele instrumentatie van het gagaku-ensemble geeft het nummer vorm, maar naarmate de track vordert, neemt Heckers glitchy elektronica toe en wekt de illusie dat z’n muziek letterlijk begint af te brokkelen, als was het een tempel waarvan de fundamenten langzamerhand instorten tot er alleen nog een stoffige wolk overblijft.

Hoewel deze serene plaat nog beter tot zijn recht zou komen wanneer je het beschouwt als deel twee van een dubbelalbum, staat ‘Anoyo’ ook als afzonderlijke release stevig op z’n benen. ‘Overschotjes’ van eenzelfde opnamesessie zijn dit dus allerminst. Enerzijds is het songmateriaal daar simpelweg te sterk voor en anderzijds is dit gewoon een compleet andere luisterervaring dan ‘Konoyo’.