In memoriam: popmuziek zal nooit meer hetzelfde zijn dankzij SOPHIE

door Tobias Cobbaert

Vandaag raakte het tragische nieuws bekend dat SOPHIE (34) is overleden. Daarmee verliest de (muziek)wereld niet alleen iemand op veel te jonge leeftijd. Ze was evenwel één van de belangrijkste vooruitdenkende stemmen in de hedendaagse popmuziek.

Veel artiesten die zich tegenwoordig in de hyperpop scène bevinden, zijn schatplichtig aan de betreurde Schotse. De combinatie van vuile bassen en mierzoete melodieën, de onherkenbaar bewerkte vocals, de onweerstaanbare popliedjes met een harde kern… Alles wat artiesten zoals Charli XCX, 100 Gecs en Dorian Electra tegenwoordig doen valt in grote mate terug te leiden tot haar experimentele muziek. Haar mysterieuze liedjes, steevast geüpload met een digitale afbeelding van een glijbaan, wisten vele muziekliefhebbers aan het dansen te brengen rond 2013/14. De ‘Product’ compilatie, die niet veel later verscheen, kan beschouwd worden als een cruciale release voor liefhebbers van elektronische muziek die buiten de hokjes durft te denken.

SOPHIE’s futuristische geluid was niet alleen enorm verslavend. Ze had ook een belangrijke boodschap. Haar eerdere materiaal kan door de uncanny valleyvocals en de deconstructieve songwriting gezien worden als satire van de de laatkapitalistische consumptiemaatschappij. Zie daarvoor ook het project QT met PC Music labelbaas A. G. Cook, een fictieve popster die reclame maakte voor een al even onbestaand energiedrankje. Op haar latere materiaal ontpopte SOPHIE, zelf een transvrouw, zich tot iemand die ouderwetse ideeën over gender deconstrueerde. Belangrijk nummer daarin was het enorm lieve ‘It’s okay to cry’ dat alle mannelijke mannen de toestemming gaf om hun tranen de vrije loop te laten gaan. Daarbij zou je door de manier waarop SOPHIE haar stem tot in het extreme manipuleerde moeilijk kunnen achterhalen wie ze nu precies verzorgde ook door die lens kunnen bekijken.

SOPHIE maakte niet alleen grensverleggende muziek in eigen naam. Ze leende haar grensverleggende productie vaak ook uit aan andere artiesten. De ‘Vroom vroom’ EP die Charli XCX haar carrière een tweede leven inblies, werd volledig door haar geproduceerd. Ze schreef nummers voor popsterren als Madonna, maakte snedige hiphopbeats voor Vince Staples en Shygirl en stond samen met enkele anderen aan de basis voor een nieuw tijdperk in popmuziek. Zelfs als ze niet expliciet gecredit werd, was een SOPHIE-beat onmiddellijk te herkennen door haar unieke stijl.

Popmuziek zal nooit meer hetzelfde zijn dankzij SOPHIE. Ze maakte futuristische muziek voor een toekomst die ze jammer genoeg zelf niet meer zal meemaken. Ze was een echt voorbeeld en een rolmodel voor de LGBTQ+-gemeenschap die ongelooflijk hard zal gemist worden. Wees er echter maar zeker van dat haar naam nog decennialang zal galmen als belangrijke inspiratiebron voor en door popvernieuwers.