Wat in 1975 begon als een zaadje in de Brabantse klei, schoot razendsnel wortel en groeide aan een rotvaart uit tot een reus onder de festivals. Rock Werchter is vandaag een vaste waarde op de Europese festivalkalender, met een indrukwekkende lijst artiesten die het podium kleurden – van legendarische rockbands tot verrassende buitenbeentjes. Naar aanleiding van de 50ste editie blikken we terug op enkele hoogtepunten uit een halve eeuw muziekgeschiedenis. Visual door Jolien Wilke.
Legendarische optredens
Werchter was al vaak het decor voor optredens die je gerust ‘historisch’ mag noemen. Neem Radiohead in 1997: vlak na het verschijnen van ‘OK computer’ speelde de band een intens, gelaagd en haast mystiek concert dat jarenlang werd beschouwd als een van de hoogtepunten uit de geschiedenis van het festival. Of Metallica in 2003: rauw, compromisloos en luid, zoals alleen zij dat kunnen. Hun passage zette de weide in vuur en vlam en bewees nog maar eens dat pure rockkracht tijdloos is.
Rock Werchter stond lang bekend als een bastion van gitaarmuziek, maar schuwde de verrassing noch de vernieuwing. In 2006 dook bijvoorbeeld het IJslandse Sigur Rós op: een dromerige, fragiele band die je op dat moment eerder in een theaterzaal zou verwachten dan op een festivalweide. Toch wisten ze het publiek te betoveren. Nog opvallender was de komst van De La Soul in 1990, lang voordat hiphop gemeengoed werd op Europese rockfestivals. Hun passage toonde aan dat Werchter zijn grenzen durfde te verleggen. En kijk, in 2025 staan de Amerikaanse pioniers nog eens op de affiche.
Doorbraakmomenten
Sommige artiesten veroverden vooral dankzij Rock Werchter het grote publiek in België. In 2005 speelde Editors er een intense set die hen lanceerde richting grote zalen en hoofdpodia in de hele Benelux. Een jaar later was het de beurt aan Arctic Monkeys, nog maar net de Britse pubpodia ontgroeid. Hun furieuze set bewees dat de hype rond hun debuutplaat meer dan terecht was. In België werden ze vanaf overal dan met open armen ontvangen. Dit zijn slechts twee voorbeelden uit een relatief recent verleden.
Arctic Monkeys in 2013
Een flessenregen en het einde van een tijdperk
Niet alle memorabele momenten op Rock Werchter waren muzikaal. In 1991 riep Iggy Pop tijdens zijn optreden het publiek op om plastic flessen te gooien – een oproep die massaal werd opgevolgd. Later die dag, tijdens ‘Message in a bottle’ van Sting, sloeg de sfeer om. Wat begon als een ludiek gebaar, ontaardde in een ware regen van lege, halfvolle en volle flessen op zowat de hele festivalweide. Gebroken neuzen en hersenschuddingen waren het onvermijdelijke gevolg. Het incident leidde tot een belangrijke maatregel: vanaf 1992 werd het verboden om glazen en plastic flessen (zelfs zonder dop) mee te brengen naar festivals. Een veiligheidsregel die sindsdien in heel België de norm werd.
Een halve eeuw evolutie
Rock Werchter is niet blijven stilstaan. Wat begon als een eendaags evenement, groeide uit tot een vierdaagse marathon van muziek, sfeer en beleving. Het festival heeft zich voortdurend aangepast aan veranderende smaken en generaties, maar bleef trouw aan zijn ziel: grote namen, sterke live acts en een publiek dat weet waarom het elk jaar terugkomt.
Rock Werchter in 2018
Zusterfestivals als TW Classic, Werchter Boutique en Werchter Parklife grijpen dan weer terug naar de oorspronkelijke ééndagsformule: minder acts, minder verplaatsingen van podium naar podium en tussen de optredens door meer ruimte voor een lach, een traan of een lekker drankje met vrienden.
Me, myself and I?
Mijn eerste bezoek aan het festival was in 1989, dus juist voor de editie met De La Soul, toen het nog het tweedaagse Torhout-Werchter was. Als Limburger was Werchter de dichtstbijzijnde festivalweide. Met de bus van de jeugddienst gingen mijn vrienden ik op één dag heen en terug. Zat steevast in ons festivalpakket: een groot en stevig stuk plastic. De kans was groot dat de plek op de wei waar je deze voor het eerst openspreidde ook de plaats was waar je de rest van de dag zou doorbrengen. Tijdens de optredens stond je recht, tussen de concerten door haalde je drank of eten of bleef je gewoon zitten want eigen drank meenemen was toen nog geen probleem.
Pixies in 2014
Die editie blijft alvast voor eeuwig in mijn geheugen gegrift. De Pixies waren de allereerste band die me op een festival echt in vuur en vlam zette. De dag erna haalde ik het album ‘Doolittle’ in huis, op vinyl – toen nog dé muziekdrager bij uitstek, al was de CD al aan een stevige inhaalrace begonnen. De plaat, met de hoes die hoe langer hoe meer sleet vertoont, draait tot op heden nog regelmatig 33 toeren per minuut tijdens het avondeten hier ten huize Somers. Een ander persoonlijk hoogtepunt die dag was het optreden van R.E.M., na de release van hun album ‘Green’ en hun laatste tour voor ze met ‘Losing my religion’ uitgroeiden tot een band waar niet meer naast te kijken viel.
In 1999 verdween Torhout definitief, en Rock Werchter groeide uit tot een meerdaags festival met steeds meer podia, steeds meer artiesten en… almaar hogere ticket- en drankprijzen. Waar ik in 1989 ongeveer 800 Belgische frank (zo’n 20 euro) betaalde voor een ticket, ligt dat nu toch heel anders. Liever 20 euro voor 9 of 10 artiesten dan een veelvoud voor meer acts? Zelf zie ik het zo: je mist hoedanook een pak bands terwijl je wel meebetaalt voor álle namen op de affiche. Ook, en soms vooral, voor degenen die je niet ziet, de acts die op de main stage spelen terwijl ik liever op een kleiner podium geniet van opkomende talenten.
Stromae in 2014
Tot ongeveer 2008 bleef ik Rock Werchter trouw als bezoeker, daarna kwamen er andere prioriteiten. Ik besef vanzelfsprekend heel goed dat de grote massa naar Rock Werchter komt voor acts als Linkin Park, niet voor bands als Wet Leg of Fat Dog. Terwijl Rock Werchter dus prima doet wat het moet doen – een grote festivalweide helemaal uit de bol laten gaan – vind je mij tegenwoordig vaker op kleinere evenementen zoals Absolutely Free Festival, waar je in 2025 al de artiesten van Rock Werchter 2027 of 2028 kunt zien.
Dat neemt niet weg dat 50 jaar Rock Werchter een dikke pluim verdient. In een landschap waar talloze festivals het niet hebben volgehouden, bleef Werchter overeind door steeds de vinger aan de pols te houden en feilloos aan te voelen wat het publiek verwacht. Alleen al die consistentie is een enorme kracht. De enige gepaste conclusie: proficiat, Rock Werchter, met deze indrukwekkende mijlpaal. Laat de volgende 50 jaar maar komen!