Max Richter zalft de ziel op Gent Jazz

door Jonas Vandenabeele

Gent Jazz pakt dit jaar uit met een gevarieerde affiche met een mix van grote namen en iets minder bekende (jazz)artiesten. Dat zorgt ervoor dat er altijd wel iets moois te ontdekken valt op de idyllische Bijlokesite. Het tijdschema, waarbij de act op de Main Stage telkens aansluit op de act op de Garden Stage, zorgt er ook voor dat je geen seconde hoeft te missen. Foto’s door Eva Claeys.

 

Het Tania Giannouli Trio, van de gelijknamige pianiste, mocht de main stage openen. Samen met Kyriakos Tapakis op oud (een Midden-Oosterse luit) en Jakob Bänsch op trompet vormden ze een trio met een ietwat onconventioneel instrumentarium. Giannouli was meteen overtuigd van het feit dat ze een oud wilde, toen ze er eentje hoorde bij een soundcheck in de mond van een actieve vulkaan van het Griekse eiland Nisiros. Elk afzonderlijk instrument kreeg de tijd om te schitteren. Het samenspel tilde het naar een hoger niveau. Tania Giannouli klonk bezwerend en begeesterend.

Marysia Osu opende de Garden Stage. En daar was ze zelf heel blij om. De Pools-Britse was de dag zelf om 5u ‘s ochtends vanuit Londen afgereisd om het kleinere podium in de Bijloketuin te betreden. De klassiek getrainde harpiste paste perfect in het plaatje. De dromerige elektronica gecombineerd met zweverige harp en fluit zorgde voor een eerste wegdroommoment op het gras van Gent Jazz. Nummers zoals ‘Memento mori’ en ‘Only u <3’ illustreerden perfect de rustgevende fusie tussen hedendaagse productie en klassieke harp, vanop haar recentste plaat ‘Harp, beats & dreams’.

Naima Joris & Vitja Pauwels

Naima Joris & Vitja Pauwels waren de thuisspelers van dienst. Het tweetal was al lang geen onbekende meer voor de doorwinterde Gent Jazz-bezoeker. Het tweede nummer van hun set was een ontkleedde cover van ‘Enjoy the silence’ van Depeche Mode, vanop de gelijknamige nieuwe plaat van Joris & Pauwels van dit jaar. Deze staat bomvol delicate covers, die live op het hoofdpodium van de gigantische tent nog beter tot hun recht kwamen. Joris en Pauwels brachten de uitgepuurde composities met veel precisie en gevoel. Zo ook ‘Avalanche’ van Leonard Cohen, ‘Where flamingo’s fly’ van Peggy Lee en ‘From the morning’ van Nick Drake. Deze sowieso al prachtige nummers werden tot hun essentie herleid, met een eigen twist. Toch moest de afsluiter niet onderdoen: een eigen nummer van Naima Joris met als tekst het gedicht ‘When life is quite through with it’ van E.E. Cummings.

Zoek niet te ver waar de naam Iqnovara vandaan komt. De band bestaat namelijk uit Haroun Iqbal (gitaar, composities), Joseph Nowell (piano en glockenspiel), Zjef Van Steenbergen (contrabas) en Simon Raman (drums). Iqnovara stond één keer voor Anoushka Shankar en één keer voor Max Richter geprogrammeerd. Zo kreeg je zeker de kans om én iets te eten én dit jong geweld aan het werk te zien. Het jazzkwartet brengt in 2026 een nieuwe plaat waarin een fusie tussen jazz en Noord-Indische muziek wordt geëxploreerd. De jonge band barstensvol talent dingt dit jaar ook mee naar de Gent Jazz Talent prijs. Het leek ons alvast een stevige kanshebber (toegegeven, we hebben de tegenstand nog niet aan het werk gehoord). Hou ze hoedanook in de gaten!

Anoushka Shankar

Anoushka Shankar liet enkele minuten op zich wachten, maar toen ze haar sitar vastnam was dat heel snel vergeten en vergeven. De dochter van de legendarische Ravi Shankar (en tevens halfzus van Norah Jones, die op maandag 14 juli op Gent Jazz speelt) betrad alleen het podium, verlicht door één lichtbundel als ware het de zon die door de wolken kwam piepen. Ze groeide op in India maar leefde ook in Londen en San Diego. Ze is dus een wereldburger bij uitstek. Haar “meditatieve en rebelse muziek”, zoals het zo mooi werd aangekondigd, “roept op tot verbinding”. 

Ze bouwde geduldig maar gestaag haar sitarklanken op tot even later haar uitstekende band haar vervoegde op het podium. Ze speelde voornamelijk muziek uit haar drie mini-albums ‘Chapter I, II en II’. Dit was een bewuste keuze om zo de opeenvolging van een album uit te brengen en vervolgens ermee te toeren meer organisch en cyclisch te doen verlopen. ‘Chapter I: Forever, for now’ komt uit een meer persoonlijke pijn, ‘Chapter II: How dark it is before dawn’ zit op het kantelpunt tussen donker en licht, en shift van het persoonlijke naar het globale, en ten slotte ‘Chapter III: We return to light’ brengt hoop en verlichting. We kregen een intense, intieme en elegante performance voorgeschoteld die aanzette tot reflectie over kleine en grote bekommernissen.

Max Richter

De Brits-Duitse componist en pianist Max Richter vormde het orgelpunt van de avond. Richter met zijn klavieren werd bijgestaan door een strijkkwintet met twee violen, een viola en twee cello’s. Na een korte inleiding liet hij vooral de muziek spreken. Deze was voornamelijk afkomstig uit ‘The blue notebooks’ uit 2004 en ‘In a landscape’ uit 2024. Deze zijn opgevat als zusteralbums: ze stellen beiden zonder woorden vragen over de staat van de wereld en het spanningsveld tussen onze eigen leefwereld en de ‘grote’ wereld daarbuiten. 

Op een cyclische manier begon en eindigde Richter met het onnavolgbare ‘On the nature of daylight’. Daartussenin ontroerde en vervoerde Richter de tent op de Bijlokesite. Na elke compositie werd het applaus luider en werden de stiltes van ontzag tastbaarder. Geen mens durfde, of kon, een woord uitbrengen in de overgangsstukken tussen ambient elektronica en de klassieke strijkers. De smekende violen ontzagen niets of niemand. Richter behoefde geen enkel woord om een gevoel van verbondenheid en hoop te creëren in een wereld die er zo hard naar snakt.

Max Richter

Echofarmer had het laatste woord op de Garden Stage met zijn experimentele muzikale verknip- en plakwerk. Met zijn lichtjes aan zijn vingerloze handschoenen aan kon je letterlijk elke bewegingen volgen. Aritmische en ritmische melodieën volgden elkaar op om een weids klankbord te creëren dat vreemd en herkenbaar tegelijkertijd is. De muziekliefhebber die niet vies was van wat experimentatie kon bij Echofarmer zijn hart ophalen alvorens naar huis af te zakken. 

Echofarmer

Wanneer woorden tekortschieten dan spreekt muziek. De hoofdzakelijk instrumentale dag met dromerige en hoopvolle muziek van o.a.  Marysia Osu, Anoushka Shankar en Max Richter op Gent Jazz was een schot in de roos. Een broodnodig moment van verstilling, meditatie, introspectie, of gewoon simpelweg genieten van al dat muzikale moois zalfde de ziel.