Interview Son Lux: verhalen opwekken zonder ze te vertellen

door Jonas Van Laere

Ryan Lott en Son Lux vallen sinds kort niet meer samen. De samenwerking met tourgitarist Rafiq Bhatia en drummer Ian Chang viel zodanig in de smaak dat Lott besliste om hen volwaardig bij Son Lux te betrekken. Naar aanleiding van de nieuwe plaat ‘Bones’ spraken we op een zonnig terras in Brussel met de frontman over zijn filosofische visie op muziek, zijn neiging tot workaholisme en zijn liefde voor geluidsexploratie. Maar alles startte met een Facebookfoto…

Indiestyle: Eerst en vooral proficiat met je huwelijksverjaardag gisteren. 

Ryan Lott: (verwonderd) Bedankt, hoe kom je aan die informatie?

Indiestyle: Enkele dingen op je persoonlijke profiel zijn voor iedereen zichtbaar.

Ryan Lott: Ik dacht dat alles enkel voor vrienden zichtbaar was, maar eigenlijk snap ik niets van Facebook. Het lijkt of het altijd aan het veranderen is. Ik was er van overtuigd dat alles zo ingesteld is dat enkel vrienden mij kunnen zien… Wellicht is het een foto die iemand anders op mijn profiel gepost heeft. Was het een kiekje van mijn trouwdag?

Indiestyle: Er stond een luciferdoosje met de namen en datum op.

Ryan Lott: Oh wow, mijn moeder heeft die op mijn profiel geplaatst.

Indiestyle: Om verder te gaan op je huwelijksverjaardag, zijn er vergelijkingen te trekken met het verhaal van het romantisch tienermysterie ‘Paper towns’ waarvoor je recent de soundtrack componeerde?

Ryan Lott: Nee, ‘Paper towns’ is een verhaal over hoe we in ons hoofd een voorstelling maken van hoe personen zijn die helemaal niet overeenstemt met de realiteit. Het is niet fair ten opzichte van die man of vrouw, bovendien is het ook schadelijk naar onszelf. Het gebeurt jammer genoeg wel heel veel, vooral tijdens onze tienerjaren wanneer we nog zoekende zijn naar een manier om om te gaan met onze romantische gevoelens en seksuele gedachten. Zeker de manier waarop jongens en mannen vrouwen aanbidden zet hen in een positie die oneerlijk is. Dat gevoel is voor mij het centrale thema in de film.

Indiestyle: Is het thema de reden dat je deze soundtrack maakte?

Ryan Lott: Ik ben gewoon gevraagd om het te doen. De regisseur, de auteur van het boek waarop de film is gebaseerd en de music supervisor zijn allemaal fan van mijn muziek. Ze wilden dan ook graag met mij werken omdat het nu eenmaal interessanter is dan de standaard Hollywood guy. Het is een tienerfilm, dus het is niet meteen het werk dat je van mij verwacht, waardoor de uitdaging natuurlijk groter wordt.

Indiestyle: Er is een quote die zegt: “Great things never came from comfort zones.” Naast Son Lux ben je voortdurend bezig met verschillende zijprojecten, deze quote moet dan toch op jouw lijf geschreven zijn?

Ryan Lott: Zeker en vast!

Indiestyle: Moeten nieuwe dingen je een beetje nerveus maken om er aan te beginnen?

Ryan Lott: Het lijkt wel of ik voortdurend van het ene project naar het andere spring, en elke keer denk ik dat het misschien onmogelijk te realiseren zal zijn. Ik denk dat het een manier is om je doelen te behalen en je leven betekenis kan geven. Ik probeer altijd dingen waarvan ik denk dat ik er niet zal in slagen, maar waarbij ik ook het gevoel krijg dat het misschien wel lukt. Goed wetende dat het verdomd moeilijk zal zijn.

Indiestyle: Beschik je dan ook de kwaliteit om ook anderen in je onmogelijk plan mee te sleuren?

Ryan Lott: Zeer zeker, wanneer je in de filmindustrie werkt heb je de mogelijkheid om te reageren op andermans werk en jezelf in een positie te zetten waarbij de prestaties van anderen een impact op jouw aanpak hebben. Daarnaast beschik je ook nog over de mogelijkheid om hetzelfde bij hen te doen, want het is een proces van wederzijdse beïnvloeding. Wat voor mij, nu Son Lux een trio geworden is, zeker het geval is. Ik probeer op dit moment een scenario te creëren dat moeilijk is, maar hopelijk op het einde van de rit voor iedereen van ons enorm veel voldoening zal geven.

Son Lux

Indiestyle: Was het een groot verschil om met z’n drieën een plaat maken?

Ryan Lott: Op één manier was het een groot verschil, maar langs de andere kant is er opnieuw veel apart van elkaar opgenomen. Het was zeker een ervaring die meer voldoening gaf, zelfs een die meer concentratie met zich meebracht want ik beschikte over de invloed, feedback en meningen van mensen die ik enorm vertrouw op creatief vlak. Zij konden dan ook elke stap op een zeer eerlijke manier beoordelen en me helpen beslissen tussen optie A en B. Bovendien is er ook de daarmee samenhangende opwinding van het samen op weg zijn en het kunnen delen van creaties met elkaar. Hun ideeën en meningen bevragen ging ook zeer natuurlijk omdat we op het podium een soort familie en chemie gevormd hebben gedurende de laatste tour

Indiestyle: Had je daarvoor anderen om mee te reflecteren en op terug te vallen?

Ryan Lott: Nee, ik viel enkel terug op mijzelf en mijn ego.

Indiestyle: Na enkele luisterbeurten krijgen we de indruk dat de nieuwe plaat ‘Bones’ gaat over relaties, keuzes maken, twijfelen, kortom het feit dat we allemaal van vlees en bloed zijn. Het is een heel emotioneel album alleszins. Zit er een verhaal achter?

Ryan Lott: Het is belangrijk voor ons om steeds associaties op te wekken zonder ze expliciet te vertellen. Ik heb me dan ook nooit gezien als iemand die verhalen vertelt, maar ik wil wel steeds muziek schrijven die ze oproept bij anderen. Ik nodig de luisteraar uit om hun eigen associaties, meningen en gevoelens in het spel te brengen.

Indiestyle: Hoe ziet de start van het schrijfproces er bij jou dan uit?

Ryan Lott: Wanneer ik werk voor Son Lux, verken ik altijd eerst geluiden. Ik begin nooit met het uitzoeken van een verhaal, het uitspitten van een flard tekst of het construeren van een boodschap. Het eerste doel is steeds om een gevoel te ontdekken in geluiden en om de mogelijkheden van nieuwe klanken in beeld te brengen. Ik tracht eerst abstracte ideeën te krijgen, en van daaruit begin ik verder naar buiten te werken, op zoek naar een nummer dat binnen die wereld past. Het is alsof je een huis zou bouwen, vertrekkende vanuit één specifiek meubelstuk. Eerst creëer je een bizar en mooi meubel, waarna je de kamer ontwerpt waar je dit stuk plaatst. Daarna decoreer je de kamer, bedenk je het huis waar die ruimte in past, verf je de buitenkant ervan, leg je de tuin aan, beslis je in welke stad het huis best gedijt, in welk land en in welke wereld. Je werkt dus naar buiten uit in plaats van naar binnen in. Het is meer een intuïtief proces voor mij. Ik ga op zoek naar verhalen binnen de wereld van geluiden, en gebruik deze niet om mijn verhaal te ondersteunen.

Indiestyle: In ‘Flight’ zing je: “Are we now what we’ll be / Or are we fixed or free?”. Heb je een natuurlijke neiging naar existentiële twijfel?

Ryan Lott: Natuurlijk, ik denk dat de meeste mensen die neiging hebben (lacht). Ik denk dat we altijd verbonden zijn aan de strijd om uit ontevredenheid uit onszelf te breken en de vrijheid en limieten van een situatie op te zoeken. Het maakt ons menselijk.

Indiestyle: Is het zo dat mensen steeds op zoek gaan naar het verleggen van grenzen? In sommige gezinnen lijkt het soms alsof mensen zich makkelijker settelen in hun situatie en gelukkig kunnen zijn met het leven dat ze leiden. Of althans minder naar de buitenwereld tonen dat ze die existentiële twijfel ook in zich hebben. Heeft het volgens jou ook te maken met afkomst en opvoeding?

Ryan Lott: Je mag het gewoon niet bekijken vanuit één perspectief. Er zijn zo veel verschillende manieren om naar die strijd te kijken. Het is een diepgaand gevoel of een intrinsieke kennis dat wie we nu zijn, slecht een schaduw is van wie we zouden moeten of kunnen zijn. Hiermee refereer ik naar alles omtrent onze persoon, niet enkel welke job we doen, hoe we onze vrije tijd invullen, wat we eten of met wie we bevriend zijn. Het gaat om alles wat we zijn en doen. ‘Flight’ is daar een goede analogie voor. De tekst gaat ook zo: “Let’s be anyone but us tonight. Trade this heavy weight of cage of bones for flight tonight.” De tekst is een zeer goede metafoor voor het tegenovergestelde van wat we van nature uit doen. Onze botten, onze lichamen zijn allemaal geprogrammeerd voor een aards leven en niet om te vliegen. Toch hebben we allemaal in ons het verlangen net dat te kunnen doen.

Son Lux

Indiestyle: Een van jouw foto’s die op het internet circuleert is die waarop je gezicht beschilderd is met een felblauwe, met wolken bedekte lucht. Het beeld doet me denken aan de Belgische surrealistische schilder René Magritte. Heeft hij iets met dit beeld te maken?

Ryan Lott: Ik heb nog nooit van hem gehoord.

Indiestyle: Hij is een van onze bekendste schilders die in zijn werk voortdurend refereert naar zijn eigen verleden. Hij vond zijn eigen moeder dood terug in een rivier, naakt, waarna vissen, blote vrouwen en water terugkerende thema’s werden zijn in zijn werk. Je gaf al aan dat jouw muziek niet vertrekt van een verhaal of boodschap, maar denk je dat je het schrijven anders zou benaderen moest jouw context, je afkomst, je globaal humeur anders zijn?

Ryan Lott: Geen idee, het is op deze manier dat mijn brein werkt. Het is alsof het ontdekken en onderzoeken van geluid puurder is. Voor mij is het als yoga beoefenen, om via meditatie in een andere wereld terecht te komen waar ik het nummer kan vinden dat net in die wereld wil leven. Het is dan ook een zeer emotioneel proces voor mij, zelfs voor er woorden of stem aan te pas komen is het al heel persoonlijk.

Indiestyle: Jouw werkwijze lijkt heel veel tijd van je te vergen. Zou je ooit een contract ondertekenen dat je oplegt om elk jaar een album af te leveren?

Ryan Lott: Eigenlijk schrijf ik alles al onder deadlines. Meer dan dat ik albums maak, schrijf ik muziek voor films, reclame, dans, theater,… Dus ik ben er gewend aan geraakt om tegen de klok te werken. Bovendien vind ik die begrenzing in tijd zeer bruikbaar, omdat het je aanzet om een specifiek moment vast te leggen. Soms draait schrijven gewoon om het vastleggen van een gevoel binnen een bepaalde tijd, het vatten van een specifiek moment, van een zeer tijdsgebonden chemie tussen individuen, in dit geval mijn band. ‘Bones’ is gemaakt in zo’n onder druk staande omgeving, tijdens het touren, terwijl ik voor verschillende andere projecten aan het werken was. Daardoor voelt de plaat vanuit sommige invalshoeken nogal hopeloos aan, wat net die intrinsieke waarde ervan benadrukt. Het gevoel van het nu proberen vatten in een album. Er is een duidelijk gevoel van uitzichtloosheid en noodzakelijkheid in aanwezig, dat wellicht niet aanwezig zou zijn op een plaat die over een zeer lange periode gemaakt zou zijn.

Indiestyle: ‘White lies’ klinkt als een modern stukje opera, met een zachte, frêle start, maar eindigt met zeer hoekige trance/house. Het voelt aan als een zeer hevige reactie op alle frustratie en leugens.

Ryan Lott: Meer dan elk ander nummer dat ik ooit uitgebracht heb, komt dit het dichts bij een specifieke, reële ervaring of betekenis. Bijvoorbeeld de tekst: “This is a white lies town / we are the white lies now.”, is dat soort van zin die je normaal gezien nooit zal vinden op een Son Lux album. Het schrijven ervan voelde dan ook bevreemdend aan. Het is een song die een frustrerende periode voor ons allen weergeeft, waarin we geconfronteerd worden met extreme onrechtvaardigheden en krankzinnigheid in Amerika. Toen we vorig jaar op tour waren kregen we bijna voortdurend waanzinnige nieuwsberichten te horen die een hoop frustraties bij ons opwekten.

Indiestyle: Hoe kijk je zelf naar de rellen in Ferguson, die nog steeds aan het woekeren zijn, als iemand die de wereld rondreist en elke dag met verschillen tussen mensen en culturen in contact komt?

Ryan Lott: Het is echt surreëel om van buitenaf te zien hoe sommige zaken mislopen in de Verenigde Staten. Het is een groot verschil wanneer je in de Verenigde Staten woont en je er verwant mee voelt omdat je dagelijks mooie en gevarieerde ervaringen opdoet. Maar wanneer je enige ervaring het nieuws is dat de hele wereld bereikt, lijkt het of je er een reëler beeld van krijgt. Eén die niet beïnvloed is door de dagdagelijkse schoonheden. Het maakt het moeilijker om bepaalde zaken te negeren, terwijl je anders gewoon doorgaat met je eigen rooskleurige leventje en de zwaardere thema’s makkelijker opzij schuift. Het geeft wel aan dat er enorm veel spanning en frustratie in het album verwerkt zit. De truc is om er desondanks iets mooi van te maken, iets waar mensen op hun eigen niveau connecties en verhalen mee verbinden. We proberen gewoon muziek te maken die zo eerlijk mogelijk klinkt. Want ik geloof dat als je eerlijk werk maakt, die vertrekt vanuit je overtuiging en je ziel, er altijd mensen zullen zijn die er verbindingen mee zullen leggen. Als mensen zijn we namelijk zeer vatbaar om oprechtheid waar te nemen en te appreciëren.

Het doet er zelfs weinig toe of we ermee akkoord gaan of niet, als we voelen dat iets of iemand integer en eerlijk is, verbinden we er ons makkelijk mee. Dat is ook hoe mijn schrijven werkt. Het is zeker niet voor iedereen, maar ik probeer heel hard mijn best te doen om het zo mooi en integer mogelijk te maken. Mensen die er zich mee verbonden voelen, horen dit hopelijk ook, waardoor er mogelijks een echte en zeer diepe verbinding ontstaat die er echt toe doet.

Ik krijg soms brieven van mensen die echt zo wonderbaarlijk zijn omdat ze dingen in de nummers horen, die ik nog nooit ontdekt of gehoord heb. Ze horen of ervaren iets dat totaal verschillend is van mijn ervaring. Voor mij is het een herinnering aan het feit dat muziek veel verder leeft dan de band die ik er persoonlijk mee heb of die wij met de groep er mee hebben. De invloed van ‘Bones’ gaat veel verder dan de ervaringen die wij er mee hebben en daar zit net de echte kracht in verborgen. Het creëert zijn eigen waarde. Ik geloof dat artiesten die uniciteit trachten na te streven en een soort exotische, scheikundige en vreemde connectie proberen te leggen met mensen. Voor sommigen zal dit een Sinead O’ Conner nummer zijn, voor anderen eentje van Son Lux, en toch is het eigenlijk geen van de twee, muziek heeft namelijk een leven op zichzelf met zijn eigen doel. Het is dan ook opwindend om er deel van uit te maken, meer dan het idee dat je het zelf maakt is eraan participeren interessant.

Een van de redenen waarom ik reviews zeer grappig vind. Want of je nu iets zeer goed of zeer slecht vindt, wat je eigenlijk wil zeggen is dat je je er wel of niet met verbonden voelt en het daardoor goed vindt. Op basis van hoe jij naar muziek kijkt, vind je het goed of slecht gemaakt, terwijl er weinig aandacht gaat naar de intentie van artiest en de natuur van perceptie en hoe die perceptie variabel is. De manier waarop jij en ik een geluid horen, een beeld zie of over iets denken is verschillend. Terwijl kunst apart van deze dingen leeft en zijn eigen schoonheid heeft.

Indiestyle: Het is ook veel moeilijker om een onderbouwd negatief maar respectvol oordeel over iets te geven dan het gewoon tot op de grond af te breken.

Ryan Lott: Als je over de nodige kennis beschikt, kan je bepaalde intrinsieke kwaliteiten perfect benoemen en zeggen of iets degelijk gemaakt is. Iedereen weet bijvoorbeeld hoe hij in een stoel moet zitten, als de stoel dan wiebelt of oncomfortabel is kan iedereen vanuit zijn perspectief beoordelen of hij goed of slecht gemaakt is. Om muziek, en dan zeker pop, waar ik mijzelf ook toe reken, te beoordelen ga je van zoveel zaken uit waarop de maker zich misschien helemaal niet baseerde. Waardoor je meteen een verkeerd beeld krijgt. Daarom vind ik reviewen een zeer tricky business. Ik ben niet jaloers op mensen die over muziek schrijven. Sorry!

Son Lux

Indiestyle: Het album klinkt zeer levendig, maar heeft een duidelijk zwart randje met een man-op-de-afgrond gevoel. Hoe ga je dit live aanpakken? Gaan we een andere Son Lux te zien krijgen dan bij ‘Lanterns’?

Ryan Lott: Ik denk het wel. Uiteindelijk is de live-ervaring totaal anders dan die op plaat, omdat het om een ander medium gaat. Hoe je muziek live ervaart of via een opname is verschillend, daarom moet de manier waarop die ervaring wordt afgegeven ook anders zijn. Zaken die perfect werken door je hoofdtelefoon, doen het daarom niet even goed op een podium en omgekeerd. Veel mensen maken de fout van te denken dat wat in de ene omgeving werkt, ook in de andere zal werken. Vergelijk het met zeggen dat een trui altijd zijn dienst zal doen. In een gekoelde ruimte is hij perfect maar als het buiten 30 graden is, wordt die trui ineens oncomfortabel en overbodig. In de vrieskou zal diezelfde trui veel te dun zijn. Voor muziek in een opnameruimte of op een podium geldt hetzelfde en voor mij is dit zeer boeiend. Het geeft aan hoeveel facetten er zijn en zorgt voor nog meer mogelijkheden om tot verbindingen met mensen te komen.

Daardoor zal er live wat omgekeerde bouwkunde aan te pas komen in vergelijk met de plaat. Sommige nummers zullen opnieuw en vooral anders opgebouwd moeten worden, zodat we tot een zeer dynamisch gebeuren komen. Concreet wil dit zeggen dat het er iets agressiever  zal aan toe gaan en het optreden meer improvisatie en flexibiliteit zal bevatten. Op dit moment spelen we ‘Change is everything’ en ‘You don’t know’ reeds in onze set, en die doen het zeer goed live. We hebben ze beiden echt opnieuw uitgevonden omdat we wisten dat we ze live anders zouden moeten aanpakken om dezelfde impact te creëren. Als je op voorhand weet dat bepaalde songs niet werken op een podium, mag je niet lui zijn en er mee aan de slag gaan om hetzelfde succes te kunnen verkrijgen.

Indiestyle: We hopen vooral dat ‘White lies’ de set haalt. Deze zou live kunnen inslaan als een bom.

Ryan Lott: We denken er aan om hem als allerlaatste bis te spelen, om de set als een crazy dansfeest te laten eindigen.

Heb jij eigenlijk een favoriet liedje?

Indiestyle: We hebben wel een voorkeur voor ‘White lies’ omdat het zo onvoorspelbaar is en op het einde helemaal uit zijn voegen barst

Ryan Lott: Ik heb nogal de neiging om mijn eigen favoriete nummers op het einde van de plaat te zetten, wat ook met ‘White lies’ en ‘Now I want’ het geval is.

Indiestyle: Slimme zet, hierdoor wil je als luisteraar ook steeds de hele plaat afluisteren. Is er trouwens een vraag die je nog nooit gekregen hebt, maar steeds al hebt willen beantwoorden?

Ryan Lott: (stilte) Dat is een verdomd goede vraag. Ik denk dat ik het interessant zou vinden moest iemand me vragen welk beroep ik zou doen moest ik niet dit doen.

Indiestyle: Bij deze, mijn laatste vraag: welk beroep zou je uitoefenen moest je geen muziek maken?

Ryan Lott: Ik begon op m’n vijfde met pianolessen en ben ondertussen 36 . Er is dus slechts een heel klein stukje van mijn leven waar ik niet met muziek bezig was, dus eigenlijk is het alles wat ik ken. Ik heb al veel nagedacht over wat ik zou doen moest ik mijn gehoor verliezen of op één of andere manier niet meer in staat zou zijn om te componeren. Of als ik er gewoon niet meer van geniet. Ik zou wellicht een schilder zijn, alleszins iets waarbij ik creatief kan zijn. Maar ik zou dan wel schilderijen willen maken die enorm ambitieus en moeilijk zijn, waar de uitdaging enorm groot is.

Indiestyle: Er is dus geen ruimte voor hobby’s in het leven van Ryan Lott?

Ryan Lott: (lacht) Helemaal niet, ik ben een echte workaholic. Soms stop ik met werken in de studio, ga ik naar buiten, neem ik mijn laptop en begin ik aan een nieuwe beat. Dat is wat ik dan doe om tot rust te komen.

Indiestyle: Wanneer je dan, zoals vandaag, door een vreemde stad loopt, neem je dan de tijd om te genieten van wat er rondom jou gebeurt?

Ryan Lott: Ik hou van mensen kijken, omdat ze zo vreemd zijn. Ik apprecieer enorm de verschillen, de verscheidenheid aan kwaliteiten en talenten. Dat is ook één van de grootste voordelen van toeren, iets dat op zich vaak enorm vermoeiend is. Maar het is verbazend om te zien hoe verschillende culturen op diverse manieren met problemen omgaan en dat werkt zeker inspirerend voor mij. Op mijn manier probeer ik hetzelfde met muziek te doen.

Son Lux live aan het werk zien kan op Pukkelpop (22.08, info & tickets) of in Brussel (AB, 29.10, info & tickets).