Header image

Haiku Garden, Nuria Graham, Surma en de andere hoogtepunten van MENT 2019

door Bart Somers

De afgelopen dagen brachten we door in een van de kleinste hoofdsteden van Europa. Ljubljana, op een boogscheut van Italië, Oostenrijk en Kroatië, was voor de vijfde keer gastheer van het showcasefestival MENT. Zulk een mooie gelegenheid om een stad en een resem bands te ontdekken, lieten we voor het tweede opeenvolgende jaar niet aan onze bevroren neus voorbijgaan. Onze muzikale hoogtepunten zetten we graag op een rijtje.

HAIKU GARDEN

De eerste band die ons bij momenten naar de keel greep was het Sloveense Haiku Garden. Het viertal in een erg klassieke bezetting van gitaar, bas, drum, zang/gitaar en af en toe wat keys bracht shoegaze die zo zijn plaats gehad zou hebben in het Verenigd Koninkrijk van de jaren 90.

Psychedelische projecties zorgden voor het ideale decor van de dromerige gitaren en de mijmerende zang die herinneringen opriepen aan bands als Pale Saints, Swervedriver of de My Bloody Valentine van ‘Isn’t anything’. In de kalmere passages kwam Spiritualized meermaals om het hoekje loeren. De groep brengt het soort muziek waarbij de melodie van de zang belangrijker is dan de woorden, en waarbij het dus ook heel weinig uitmaakt of je de teksten wel of niet begrijpt. Tegenstanders van het genre beschrijven dit doorgaans neerbuigend als stofzuigermuziek maar voor liefhebbers, en zo waren er een hoop aanwezig, was het drie kwartier lang genieten geblazen. Grappig detail: de laatste twee songs werden niet door een micro gezongen, wel door een… ouderwetse telefoonhoorn.

(foto Kaja Brezocnik)

ICEAGE

Tijd om de oren wat rust te gunnen, was er na Haiku Garden niet, want in de grote zaal van Kino Šiška was het onmiddellijk hierna de beurt aan Iceage, ook niet echt moeders meest bedeesde telgen. Met de Denen is het altijd bang afwachten of het alles of niets wordt. In Ljubljana was het in ieder geval alles, en misschien zelfs meer dan dat.

Elias Bender Rønnenfelt en de zijnen stonden scherp als vers geslepen machetes, klonken smerig als dieselmotoren die hopeloos wachten op een onderhoudsbeurt, dreunend als bulldozers zonder remmen, meedogenloos als hongerige leeuwen op jacht en bezeten als marathonlopers op zoek naar nieuwe records. Nieuwe songs als ‘Catch it’ en ‘The day the music dies’ staken er wat ons betreft bovenuit in een set van 45 minuten die van begin tot eind wist te boeien. De tijd dat een optreden van Iceage er na 25 minuten opzat, behoort duidelijk tot het verleden.

(foto Kaja Brezocnik)

NURIA GRAHAM

Het was even wachten op het eerste hoogtepunt van dag 2, tot de Spaanse Nuria Graham besloot om die rol met verve op zich te nemen. Hoewel de Catalaanse door stemproblemen amper kon spreken tussen de nummers door, lukte het haar gelukkig nog wel om te zingen. En afgaande op deze prestatie kunnen we ons enkel de vraag stellen: hoe mooi wordt het als deze jongedame wel tot het uiterste kan gaan?

Nonchalante pop met pakkende zanglijnen en relaxte gitaren, zo omschrijf je het geluid van Nuria Graham het best. Mac DeMarco in een vrouwelijke gedaante, zo je wil. Waar de studioversies iets te braaf klonken om deze artieste een plekje in onze aanbevelingen te geven, vonden we live wel dat scherpere randje terug dat het geheel net iets interessanter maakt. De gitaren werden tussen elk nummer een beetje hoger of lager gestemd, waardoor het nooit eentonig klonk hoewel alle songs min of meer aan hetzelfde tempo gespeeld werden. Het waren hoe dan ook stuk voor stuk fijne deuntjes die als warme golven landinwaarts kwamen gedreven.

(foto Nejc Ketis)

SURMA

Channel Zero is niet enkel de naam van Belgiës grootste metalband, het is tevens een fijne club in Metelkova. Ooit was dit een van de hoofdkwartieren van het voormalige Joegoslavische leger, maar anno 2019 is het een min of meer getolereerde autonome culturele enclave van krakers net buiten het centrum van Ljubljana. Wij trokken ernaartoe om Surma te bekijken, een Portugese die fascinerende dingen doet met sampler, keys, computers, gitaar, bas en zang en helemaal in haar eentje haar “mannetje” staat om al dit fraais live te brengen.

Haar booking agent vertelde het ons al op voorhand: dit is een van de gemakkelijkste artiesten om mee te werken, zo lief, zo vriendelijk, zo sympathiek, en inderdaad, het lieftallige in haar stem straalde ook werkelijk van het podium af. Dankbaar tot en met tussen de songs door, stralend van geluk dat ze van de partij mocht zijn. Tijdens de nummers stond Surma vol energie te zingen en te bewegen, tijdens de pauzes leek ze wel een workshop over dankbaarheid te geven. En lag het er te dik op? Was het gespeeld? Nee, de authenticiteit waaide door de zaal, zoals de vreugde van een kind dat van de Sint werkelijk alles had gekregen dat ze in haar brief had gevraagd.

Wat mogen we ons hier dan bij voorstellen op muzikaal vlak? Als je je ogen sluit en denkt aan de meest etherische Grimes, dan kom je al een eind in de buurt. Meestal bleef het vrij ingetogen en misschien ook net daarom zo innemend. Hier en daar waren er gewaagde stiltes en af en toe wat fikse dreunen die voor een goede dynamiek zorgden. Hopelijk komt Surma snel naar België, want ze is een rotgetalenteerde muzikale magneet die je vasthoudt tot de allerlaatste noot.

IT IT ANITA

Doordat Surma ons zo lang in de ban wist te houden, misten we de eerste tien minuten van It It Anita, dat gelukkig in een andere club in Metelkova speelde, op slechts twee minuten stappen. Na nog eens vijf minuten aanschuiven wegens een bomvolle zaal, konden we snel zien dat de Luikenaars het publiek volledig in hun greep hadden en de ene mokerslag na de andere uitdeelden.

Deze band moeten we waarschijnlijk niet meer aan iedereen voorstellen. Wie It It Anita ooit live zag, weet hoe het gezelschap voor de dag komt: verwoestend, overdonderend en meedogenloos rammend tot het plafond bijna naar beneden komt, en overweldigend zoals het voetbal dat Michel Preud’homme graag iedere week op de mat zou willen leggen. ‘User guide’, ‘Denial’ en de rest van het repertoire zorgden voor papercuts in je trommelvlies.

Veel meer kunnen we er niet over vertellen, alleen dat de lawine aan riffs en decibels zijn werk deed, en dat de groep naast het geluid ook aan het visuele dacht door met een werkelijk tomeloze energie het podium volledig in te palmen. Of de zaal zelf, waarom niet? Tijdens het laatste nummer begon zanger/gitarist Damien Aresta samen met de drummer het drumtoestel van het podium naar het midden van Klub Gromka te verhuizen om daar nog een laatste keer serieus van jetje te geven en iedereen achter te laten met een gevoel van “beter dan dit wordt het vandaag niet meer”.

(foto Matjaz Rust)

LEWSBERG

We ontdekten de Nederlanders van Lewsberg pas enkele weken geleden, en wel via de line-up van MENT, en al op Spotify waren we razendsnel onder de indruk van al het moois dat ze boden. Live kwamen de songs nog beter tot hun recht. The Velvet Underground in de mix met Pavement en Talking Heads was een beschrijving die onvermijdelijk door ons hoofd spookte. Origineel kan je het geluid van Lewsberg dus misschien niet echt noemen, uniek daarentegen in zekere zin wel. We kennen alvast niemand die dit anno 2019 op een gelijkaardige manier doet.

Niets is wat het lijkt, want hoewel de muziek van het viertal bedoeld rommelig klonk, zat alles enorm strak in elkaar. De bassiste leek bijwijlen wel te toveren, de prikkelende gitaren en de droge zang deden de rest. Met de ogen dicht zou je kunnen denken dat Lewsberg dagelijks een kroegentocht langs coffeeshops maakt. Het uiterlijk van de bandleden deed echter eerder vermoeden dat het hippe cappuccinobars zijn.

De nummers waren lang uitgesponnen en vrij repetitief, iets te vaak aan hetzelfde tempo misschien, waardoor de aandacht na een dik halfuur wat wegebde. Laat dit niet wegnemen dat Lewsberg een straffe aanrader is die we met een iets gevarieerder geluid met grote stip op onze watchlist voor de nabije toekomst zetten.

(foto Urska Boljkovac)

SQUID

Een pleintje en een deur verder was het onmiddellijk na Lewsberg aan Squid om de festiviteiten verder te zetten, en de Engelse groep leek zich met verve van deze taak te kwijten. Bij het gezond agressieve vijftal zong zowat iedereen om beurt een stuk van een nummer. Meestal klonk het dan als de Bloc Party van ‘Helicopter’ maar gekker, of zoals Talking Heads maar kwader. David Byrne nadat hij net in een hondendrol heeft getrapt komt vermoedelijk wel in de buurt.

Moeilijke keuzes maken deel uit van het leven, en zeker op een showcasefestival. Met toch wel een lichte vorm van hartzeer namen we na een viertal songs afscheid van Squid om vanaf de eerste noot aanwezig te zijn bij…

(foto Matjaz Rust)

BEE BEE SEA

Voor het laatste hoogtepunt, en wat voor één, zorgde het Italiaanse Bee Bee Sea. Vroeger kon je Italië gemakshalve zonder al te veel risico clichématig bestempelen als het land van de kitscherige Italodisco of de kleffe huil- en versierballads. Die tijd ligt echter al heel lang achter ons. Mensen die de undergroundscene van nabij volgen, weten dat er de laatste maanden en jaren in Italië in heel uiteenlopende genres aardig wat fijne plaatjes zijn uitgebracht, denk maar aan recente worpen van onder meer Any Other, Be Forest, Giardini Di Mirò of Sequoyah Tiger, om slechts enkele namen te droppen.

Bee Bee Sea schoot een spervuur aan trashy garagepunk op de zaal af en het beoogde doel werd al na pakweg dertig seconden bereikt: de Menza Pri Koritu stond in vuur en vlam en zou niet meer doven tot de laatste drumroffel had gerold. Moeilijk klonk het niet, doeltreffend was het wel. Stel je een Equal Idiots voor met een bassist als trio dat het gaspedaal nog net wat harder indrukt dan ze nu al doen, en je krijgt Bee Bee Sea.

We werden werkelijk van de eerste tot de laatste seconde van onze sokken geblazen door het Italiaanse combo. Als je ‘t niet anders doet dan de anderen, moet je ‘t beter doen, en dat is bij hen zeker en vast het geval. Eindigen met een mokerslag, een betere manier konden we ons niet inbeelden. Deze groep was samen met It It Anita en Surma een van de absolute hoogtepunten van MENT 2019.

(foto Urska Boljkovac)

Wil je meer lezen over MENT of je inschrijven voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven voor volgend jaar? Dat kan op www.ment.si. Je vindt er tevens artiestenprofielen met links naar de muziek van alle acts.