Night Air 2024: nachtelijke muziektrip van de bovenste plank

Zaterdagavond 24 februari tegen zessen is de avond amper gevallen wanneer Night Air van start gaat. Kunstencentrum Buda is dit jaar het decor van het experimentele en veelzijdige festival. Het indoor festival is een productie van Festival Kortrijk, in samenwerking met Wilde Westen, het Kunstencentrum en Sounds Now. Er stond een indrukwekkende affiche op mij te wachten.

De in Nederland woonachtige Schotse Genevieve Murphy beet de spits af. Haar muziek vertrekt vanuit een poëitsch-verhalend beginsel. Haar voorstelling ‘At the spot where I find myself’ gaat over thuiskomen, maar niet thuis willen zijn. En tegelijkertijd ook nergens anders willen zijn. Een hypergewaarwording van jezelf in de ruimte waartoe je je verhoudt. Nummer per nummer kreeg een ander object het woord. De zetel, de zeep waarmee ze haar handen waste en het licht werden uitvoerder van Murphys songs. Het ging moeiteloos van popmuziek naar experimentatie met een glansrol voor de bassaxofoon.

Het uurschema was mooi op elkaar afgestemd met minimale overlap zodat er bijna geen tijd was om naar het toilet te gaan. De optredens volgden elkaar snel op. Dus vlug naar de Nederlandse violiste Diamanda Dramm. De klassiek geschoolde Dramm maakt haar eigen composities. Beginnen deed ze met minimalistisch getokkel op haar viool. Ze toonde dat ze ook een erg mooie stem in huis heeft. Dit wisselde ze af met vakkundig eerder klassiek klinkende eigen vioolspel.

Zwerm bracht met ‘Noise uprising’ een muzikale collage waarbij verleden en heden elkaar ontmoeten. Centraal op het podium stond een oude grammofoonspeler. Er werd daarbij diep in het verleden gedoken, terug naar de jaren ‘20 en het ontstaan van de eerste muziekopnames. Ik ben geen expert op het vlak van instrumenten en er passeerden dan ook heel wat dingen waarvan ik de naam niet ken. Het leek erop dat ze enkele contrapties rechtstreeks uit een muziekinstrumentenmuseum meegegrist hadden, zoals een soort vroege accordeon en een zelfgeknutselde basgitaar. De vier gitaristen en twee zangeressen, de Zweeds-Ethiopische Sofia Jernberg en de Puerto Ricaanse Sophia Burgos maakten er een veelzijdig luisterstuk van.

In Counterforces bundelden zangeressen Lore Binon, IKRAAAN en Amina Osmanu de krachten, begeleid door pianist en componist Grederik Croene. Die laatste zat op een constant roterende pianokruk, waardoor hij cyclisch piano speelde. De echte sterren waren echter de drie jonge vrouwen die de kracht van hun geslacht in de verf zetten. Ze namen om beurt zang of parlando op zich om sporadisch eens samen te zingen. De teksten gaven over godinnen en tovenaressenb waarbij er bezweringen werden opgezegd en gezongen werd. Dit alles op een experimenteel hedendaagse compositie met elektronica en piano. 

Met Hatis Noit kregen we nog een tour de force voorgeschoteld. De Japanse stemkunstenares laat zich inspireren door gagaku-muziek, monnikengezangen, Gregoriaanse en Bulgaarse gezangen en nog veel meer. Ze wandelde al zingend zaal 2 binnen via het publiek. Want contact met het publiek is tijdens de performances van Noit een belangrijk element. Enkel gebruikmakend van haar stem woof ze een klanktapijt door middel van loops. Ze incorporeerde natuurgeluiden, hoge klanken en lagere registers om een bijna spirituele geluidservaring te creëren. Haar innemende persoonlijkheid en uiterlijke rust droegen daar extra aan bij.

Multi-instrumentalist en componist Tashi Wada smeedde een ietwat verrassende samenwerking met avant-garde artieste Julia Holter. Samen maken ze bijna kerkelijke composities met twee synths, een doedelzak en twee luchtalarm-achtige toestellen. De zware klankcombinaties zijn vaak kort met tussenpozen en zoeken interessant interagerende resonanties op. Samen schiepen ze een niet-conventioneel geluid dat hypnotiserend werkte en zowel rust als kracht uitstraalde. 

Wie Kunstencentrum BUDA vroegtijdig verliet, of wat zat na te keuvelen in de bar ontzegde zichzelf een prachtige einde van de avond. Dienne bracht als laatste ontroerende schoonheid. In een intieme setting speelde Dienne Bogaerts – kortweg Dienne – uit ‘Addio’. Die plaat is haar emotionele afscheid aan haar oma, overleden tijdens de pandemie. Daardoor kon ze geen gepast afscheid nemen. De verwerking van Dienne werd samengebald tot ‘Addio’, Italiaans voor ‘tot ziens’, ‘vaarwel’. De composities bevatten samples van geluidsfragmenten en fysieke instrumenten zoals keyboard, hobo en dwarsfluit, met daarbovenop live een zanglijn en dezelfde instrumenten. Soms donderde het luid en overstuurd. Dan klonk het weer verdrietig tastbaar en fragiel. Afsluiten deden we met ‘Ti saluto’. We konden haast niet symbolischer de échte night air ingestuurd worden.

Night Air is een ontdekkingsfestival pur sang voor de avontuurlijke, muziekminnende mens. De eclectische line-up was van torenhoge kwaliteit en de setting was intiem. Dit alles werd aangeboden tegen een onklopbare prijs.