Header image

Ian Clement over spiritualiteit, psychiatrie en muziek als verwerkingsmechanisme: “Miserie neerpennen zodat ze extern komt te liggen”

door Louis Van Keymeulen

Ian Clement betreedt met ‘See me in synchronicity’ opnieuw het soloterrein. De zanger van de gerenommeerde Gentse rockband Wallace Vanborn dook samen met de Zwitserse topproducer René Tinner (o.a. Lou Reed, Can en George Harrison) de ICP Studios in Brussel in om een plaat te maken waarin Clement zichzelf ongezien blootgeeft.

Achter de zanger schuilt er een filosoof, en ook spiritualiteit staat centraal op deze nieuwe plaat. Carl Jung zou vast zijn goedkeuring geven. “Het album draait om het concept van de ego-dood (een ervaring tijdens een trip waarbij het voelt alsof je samengesmolten bent met je omgeving, n.v.d.r). Het idee van jezelf in de andere te zien. Dat thema gaat dan weer gepaard met verlichting, spirituele ervaringen en ook een beetje drugs. Je kan het genetisch bekijken. Zoals de connectie tussen vader en zoon of moeder en dochter enzovoort. Maar als je het verder doortrekt dan kan je het zien als “we zijn allemaal één, we zijn allemaal verbonden. We zijn allemaal broeders en zusters.”

“Dat kan een heel mooie kijk op de wereld zijn, maar als je daar te diep in gaat en je tot de constatatie komt dat alles sterrenstof is, dan kan het heel ingewikkeld worden. Je kan jezelf verliezen in het verbonden bestaan van alles. Dan wordt het heel moeilijk om het onderscheid te maken tussen jezelf en iemand anders, of jezelf en de materie rondom jezelf. Het wordt een ware uitdaging om terug met beide voeten op begane grond te komen. De les die ik graag zou hebben die andere mensen trekken uit deze plaat is: leer jezelf zien in de plaats van een ander.”

Clements interesse in het mystieke en het spirituele komt niet uit het niets. Tijdens de opnames van derde Wallace Vanborn-album ‘The orb we absorb’ in de verschroeiende hitte van Joshua Tree, Californië, werd hij voor het eerst geconfronteerd met een psychose. Er volgde nog twee episodes en vervolgens een zoektocht naar houvast. Zo werd hij opgenomen in verscheidene psychiatrische centra. Waar behandelingen met antipsychotica Clement bij de nek grepen.

“Ik heb tweemaal de kans gekregen om zonder medicatie terug tot besef te komen. Dat duurde iets langer, maar dat zet veel druk op je omgeving. Je vrienden en familie moeten dat kunnen opvangen. Antipsychotica kunnen een soort noodrem zijn, maar het heeft de neiging om alles af te vlakken. In mijn geval had ik het gevoel dat die medicatie mij in een soort houdgreep hield. Ik had het soms moeilijker met de medicatie dan met de psychoses zelf. Ik ontken niet dat sommige patiënten er nood aan hebben, maar ik vrees dat men te snel grijpt naar medicatie als oplossing. Men legt niet genoeg nadruk op psychologie, maar te veel op psychiatrie. Het helpt veel om zaken uit te babbelen en te zoeken naar het trauma. Dat is voor mij altijd nuttiger geweest. Het is ook heel belangrijk om die medicatie af te bouwen wanneer je weet dat het niet werkt. Het is heel gevaarlijk om van dag op dag ‘cold turkey’ te stoppen. Dat heb ik gedaan en dat is alsof je de pin uit een granaat trekt. Je moet daar echt voorzichtig mee zijn.”

Op ‘See me in synchronicity’ sluit Clement dat nare hoofdstuk af. “In het algemeen bij mij, en bij de mensen die ik ken, wordt er muziek gemaakt om iets van je af te schrijven. Niet noodzakelijk om het te herkauwen, want als je live de muziek brengt dan kan het soms wel confronterend zijn. Het gaat wel echt over de miserie te kunnen neerpennen zodat ze extern komt te liggen en minder in jezelf. Hoewel er heel veel mooie dingen gebeurd zijn, is er natuurlijk ook wel wat miserie geweest. Dat staat nu meer op die plaat, en zit het iets minder in mezelf. Natuurlijk zijn bij sommige artiesten de motieven anders. Bijvoorbeeld carrière maken voor succes, geld, faam of roem.“

De scheurende gitaren die kenmerkend zijn voor Wallace Vanborn, waren op de eerste soloplaat reeds schaars, op het nieuwe album zijn ze gereduceerd tot een schim en treedt dus de intimiteit op het voorplan. Denk maar aan Nick Cave, of Mark Lanegan. “Op ‘Drawing daggers’ hebben we er eerder een speeltuin van proberen maken, we hebben toen alles zoveel mogelijk overgoten met lagen van verschillende klankkleuren en instrumenten. ‘See me in synchronicity’ is veel soberder. Dat was ook René Tinner zijn inbreng. Hij voelde in die nummers een soort van ‘less is more’, en dat hebben we er proberen insteken.”

“Ondertussen voel ik mij comfortabel bij het intieme aspect. Gaandeweg, wanneer we de nummers samen met de band aan het spelen waren, kwam René ertussen en schilde hij steeds meer lagen weg. Ineens voelde het heel naakt aan. Dat is wel even wennen, zeker omdat ik uit de wereld kom waar alles op een bedje van harde gitaren geserveerd wordt. Daar ligt de nadruk veel minder op de klankkleur en de nuances van de stem of de uitspraak. Het was wel wat confronterend in het begin. Mijn solomuziek zal altijd wel een pak intiemer zijn dan de muziek die ik bijvoorbeeld maak met Wallace Vanborn. Voor de rest doe ik mijn best om niet te veel in herhaling te vallen. Ik ben al heel tevreden met het feit dat ‘See me in synchronicity’ en ‘Drawing daggers’ hun eigen wereldjes zijn. Ik wil ervoor zorgen dat iedere toekomstige soloplaat een eigen sfeer heeft. Hoe ik dat dan zal aanpakken, dat weet ik nu nog niet. Ik wil niet in herhaling vallen. Dat zou maar saai zijn.”

Op 3 oktober stelt Ian Clement zijn nieuw album voor op DOKbox. Meer info en tickets vind je hier. ‘See me in synchronicity’ komt op 2 oktober uit via Cobraside Records.