Le Guess Who? vindt dit verlengde weekend al voor de veertiende keer plaats in Utrecht. Een dozijn locaties in de Nederlande stad transformeerde tot broeinesten van de meest innovatieve en vooruitstrevende muziek van gisteren, vandaag en morgen. Die vaste formule lijkt jaar na jaar zowel gepolijster als verrassender te zijn, en vindt binnen de Benelux geen evenknie. Het festival weet z’n uniciteit dan ook te onderstrepen met een door en door avontuurlijk en verbazingwekkend veelzijdig programma en weet dan ook elk jaar een breed internationaal publiek naar Utrecht te lokken.
Rian Treanor en Leila Ziu mochten de grote zaal openen en bewezen met hun performance meteen dat het festival interdisciplinair was. Rian Treanor is specialist in computer music, Leila Ziu is dan weer een video artist. Hun show bevatte naast muziek en beeld ook een danser die zich in een soort groot laken had gewikkeld en daarmee allerlei rupsachtige figuren nabootste. Hun performance, getiteld ‘Altered States on the Dancefloor’ miste helaas iets te veel context. Hierdoor werd het al snel te abstract en ook de muziek van Rian Treanor was droger dan we van zijn recente albums gewend zijn.
(c) Jelmer de Haas
Vervolgens mocht L’Rain aantreden. Eind juni van dit jaar bracht ze nog haar nieuw album ‘Fatigue’ uit, dat vol stond met experimentele pop muziek. Van die nieuwe plaat toonde ze helaas bitter weinig. Haar zelfgetiteld album uit 2017 stond centraal, waardoor de band een iets klassiekere bezetting had. Toch kon ze ook met deze nummers haar prachtige stem tonen en herhaalde ze naar hartenlust haar gitaarloops. “Are you also tired of all the bullshit from last couple of years“, zei ze voor het voorlaatste nummer.
Daarna liet ze met ‘Two Face’ eindelijk een nummer van haar recente album horen. Het nummer toonde al snel dat haar nieuwe plaat gesofisticeerder is dan haar voorgaande werk, mede door de dreampop-sfeer die bijeen gehouden wordt door erg gesyncopeerde drums. Voor haar laatste nummer ging ze dan helaas weer terug naar eerder uitgekomen materiaal, wat nog steeds zijn charme had door de ambient-soundscapes en sprookjesachtige synths die het bevatte.
Volgende in de rij was Arooj Aftab. De Brooklynse zangeres met Pakistaanse afkomst heeft enkele jaren geleden haar broer verloren. In haar recente langspeler uit april dit jaar, geteld ‘Vulture prince‘, staat ghazal dan ook centraal. Dit is een soort klaagzang uit haar land van oorsprong. Of hoe ze het op Le Guess Who? zelf verwoorde: “All this music is about love and loss and intoxication“. Op het podium verscheen ze enkel vergezeld van een contrabas en harp. Haar hit ‘Last night’ deed ze dan ook zonder percussie, waardoor het wat energie miste. Toch was het zeker geen domper op de set, die vol zwaarmoedigheid zat. Eindigen deed ze in totale rust, met haar contrabassist die in de micro floot. Het was de perfecte apotheose na een hele set in hogere sferen te hebben doorgebracht.
(c) Ben Houdijk
Daarna mocht Irreversible Entanglements aantreden. De band speelde als eerst samen op een ‘Musicians Against Police Brutality event’ naar aanleiding van de moord op migrant Akai Gurley. Met een cello, trompet, saxofoon, drum, percussie en synths brachten ze free jazz van de bovenste plank. Frontvrouw en dichteres Moor Mother speelde naar hartenlust met haar woorden. “They enjoy the free jazz like they enjoy the sugar, so sweet”, schreeuwde ze in de chaos die haar band creëerde. Wanneer ze op het einde van de set ” No one remembers right now: the Dutch with their ships full of sugar” riep en dit door haar echo haalde, werd het al snel pijnlijk stil. De uitputtingsslag van de band liet het publiek met veel maatschappijreflectie achter.
Dan volgden The Microphones die hun album ‘The Microphones in 2020‘ kwamen voorstellen. Frontman Phil Elverum, beter bekend onder de artiestennaam Mount Eerie, had enkel één metgezel meegenomen. Ze begonnen de set met beide een akoestische gitaar, maar wisselde hier en daar naar elektrische gitaar om de muziek kracht bij te zetten. Centraal stond de verhalende stijl waarmee Elverum het album, dat overigens slecht uit één nummer bestaat van 46 minuten, had opgebouwd.
Iedereen was dan ook geboeid naar zijn tekst aan het luisteren, die ging over het nadenken over het leven, de zinloosheid er van, maar ook het in vraag stellen van de invraagstelling over het leven. Zo beschreef Elverum hoe trots ze waren bij hun eerste Europese tour, waar ze zichzelf zo gelukkig prezen geen alledaagse job te moeten doen. Wanneer ze in Italië de tour van Bonnie Prince Billy kruiste, zagen die hen aan voor een italiaanse b-band door hun ridicule zonnebrillen. Deze anekdote werd met veel gelach onthaald door het publiek. Het zeer teerbare optreden was tot in het kleinste detail uitgewerkt.
(c) Ben Houdijk
Space Afrika sloot de avond af met een ambient set. Hun pas uitgebrachte album ‘Honest labour’ stond vol samples uit alle denkbare genres. Het duo uit Manchester had voor hun live-set dan ook hetzelfde idee in petto. Samples uit dreampop, r&b, deep house en zelfs catchy popnummers passeerden de revue. De samples kwamen met veel echo naar boven en werden continu herhaald wat de nodige abstractie met zich mee bracht. Beelden van discriminerende politieoptredens deden dienst als achtergrond en ook politiesirenes kwamen voor in de set. De set eindigde met de typische dronegeluiden van ambient, gecombineerd met zachte jungle. Door de abstracte set haakten sommigen verdwaald af, maar de doorzetters werden beloond met een prachtige totaalperformance.
Al dit moois gebeurde slechts op de eerste dag van het festival. Het festival toonde dat het veel meer was dan een muziekfestival. Verder bracht het interdisciplinaire performances en toonde zich zelfs als een protestbeweging. Het festival etaleert zich nog het beste als een lifestyle event waar de live-beleving centraal staat. Als de Nederlandse regering het vanavond op diens persconferentie het toelaat, dan zou het festival de komende drie dagen nog bijzonder veel in petto kunnen hebben.
Le Guess Who? startte op donderdag 11 november en eindigt zondag 14 november. Het vindt plaats in Utrecht. Tickets zijn helaas uitverkocht. De volledige line-up vind je hier, de timetable schuilt achter deze link.