Jozef Van Wissem koppelt je los van de realiteit op ‘When shall this bright day begin’

door Sven Volckerijck

Minder dan voorganger ‘It is time for you to return’ lijkt de nieuwe plaat van Jozef Van Wissem geworteld in de middeleeuwen. Uiteraard is de luit nog steeds het belangrijkste instrument. De avant-gardecomponist weet de tijd evenwel te overstijgen. Zijn samenwerking met Zola Jesus is wellicht onvoldoende verklaring voor dat verschil.

De Amerikaanse zingt en praat mee op twee songs. ‘To lose yourself forever is eternal happiness’ opent het album. De contemplatieve bui waarin de etherische zang en spaarzame instrumentatie je brengen, koppelt je los van de dagelijkse realiteit. Dat doet ze overigens niet om je meer dan een half uur lang naar kwaliteitsvolle new age te doen luisteren, zoals misschien te vrezen viel. De variatie is gelukkig groot genoeg om meerdere delen van ons muzikaal brein en genotscentrum aan te spreken. ‘Ruins’ is klassieker van songstructuur, toegankelijker en tevens mooier. De luit, opvallend vooraan in de geluidsmix, tracht de stem van Zola Jesus te overstemmen. Daar gaat echter zo’n dwingende kracht van uit dat we zoals de mythische Odysseus vastgebonden aan de mast de Sirenen menen te horen.

De in New York residerende Nederlander heeft niet bepaald de mooiste zangstem. Dat weet hij, en het zet hem ertoe aan zijn vocalen op een andere manier in te zetten, zoals in ‘Detachment’. De steeds terugkerende tekst wordt als een bezwering gebracht. Als een inheems ritueel wordt naar een climax toegewerkt. Ook de gesamplede stem in ‘The purified eye of the soul is place in the circle of the eternal sun’ helpt heel sterk sfeer op te roepen, hier gedragen door gitaren die Ry Cooder eveneens voor de soundtrack van ‘Paris, Texas’ gebruikte. Hetzelfde geldt voor ‘The ecstasy of the golden cross’ waarin een zwaar Duits accent hand in hand gaat met getokkel dat door eindeloze herhaling hypnotiserend werkt. De korzeligheid van de pratende stem in ‘On the incomparable nobility of earthly suffering’ brengt de samenwerkingen van William S. Burroughs met o.a. Kurt Cobain en The Disposable Heroes Of Hiphoprisy in herinnering.

De cirkel is rond wanneer eenzelfde beschouwende ingesteldheid zich van ons meester maakt bij afsluiter ‘Death of the ego’ als de opener al deed. Het lijkt wel alsof de muzikant ons opnieuw de machine inloodst die ons uit de realiteit naar zijn eigen universum haalde en ons klaarmaakt voor herlancering in ons leventje van studeren/werken, slapen, eten, vrijen, forenzen, plannen, druk-druk-druk bezig zijn.

Jozef Van Wissem stelt zijn nieuwe plaat voor in de Vooruit in Gent (17.03, info en tickets). Voorlopig is het de enige mogelijkheid hem live aan het werk te zien in de Lage Landen, maar houd zeker zijn website in het oog voor eventuele toekomstige concerten.

Album verdeeld door Consouling