MadGibbs regisseert met ‘Bandana’ de gangsterfilm van het jaar

door Anton Creemers

Hou je toevallig van beenharde rhymes op een bedje van eclectische samples, van ruige levensverhalen en even ruige beats? Zoek dan niet langer en laaf je aan het “vloeibare goud” dat het favoriete duo van menig hiphop-liefhebber Madlib en Freddie Gibbs dezer dagen voorschotelt op hun nieuwste album. MadGibbs maakt met ‘Bandana’ duidelijk dat de reactie tussen beiden nog lang geen chemisch evenwicht heeft bereikt. Vanouds experimenteert Beat Konducta Madlib met geluidsfragmenten uit meer dan een halve eeuw muziek van Motown tot Bollywood en laat Gangsta Gibbs de wereld nog eens zien dat hij op elke instrumental wel de mythes van de straat kan vertellen.

Nochtans werd het scheikundig proces tussen producer en rapper ernstig verstoord in de aanloop naar de tweede reactiefase. Niet lang nadat Madlib de wereld kenbaar maakte dat er een opvolger voor het alom geprezen ‘Piñata’ in de stellingen stond, werd Freddie Gibbs op tour in Frankrijk opgepakt voor vermeende seksueel wangedrag. De rapper verbleef bijna vier maanden in een Oostenrijkse cel om vervolgens vrijgesproken te worden van de feiten. Het jaar daarop stierf bovendien goede vriend en geluidstechnicus Josh the goon. Gibbs zette deze pijn en tegenslagen om naar tekstvorm tijdens wat hij ”A real dark place” noemde.

De rauwheid en agressie in de bars zijn er daarbij niet minder om geworden, ze versterken op dit album meer de tragiek in de verhalen dan de nostalgische terugblikken op ‘Piñata’. In het Motown-trompetrijke ‘Freestyle shit’ vertelt Gibbs ”Yeah, ’cause when this music shit wasn’t movin’, man – I said I might as well be movin’ thangs” over zijn achtergrond in de arme buurten van thuisstad Garey, Indiana. Op ‘Gat damn’ beschrijft hij opnieuw de moeilijke tijden als waren het memoires die je leest met een gezellig, nostalgie-opwekkend melodietje op de achtergrond. Een laatste voorbeeld van tragiek op ‘Bandana’ is ‘Practice’, waar Donny Hathaway’s ‘Make it on your own’ de toon zet en waarin Gibbs uitwijdt over die ene keer dat hij lust en familie met elkaar probeerde te balanceren.

Keer op keer luister je met plezier naar zijn cinematisch gebrachte avonturen. ‘Fake names’ doet terugdenken aan blaxploitation-films, met dank aan één van Madlibs duisterste beats. Gibbs biedt voor de beat switch een blik in zijn gewelddadig verleden dat hem tot op vandaag PTSD bezorgt. Even gewelddadig is één van de weinige trap-geïnspireerde instrumentals van ‘Half mane half cocaine’, een bewijs van Madlibs onverslijtbare talent. Voeg overigens ‘Giannis’ ook maar even toe aan je lijstje van beste Madlib-beats aller tijden. Wát gaan Gibbs en Anderson .Paak hier ongelooflijk hard tekeer op een heel venijnige mix van Indiase melodieën en James Browns ‘I’m black and I’m proud’.

Die laatste sample-keuze past bovendien in een breder kader van aanklachten tegen de Verenigde Staten en hun racistisch verleden. Knaller ‘Flat tummy tea’ zette als single al de toon voor dit tweede thema van het album “Crackers came to Africa, ravaged, raffled, and rummaged me – America was the name of they fuckin’ company”. In ‘Education’ steunt Gibbs dan weer samen met Yasiin Bey & Black Thought op een soulvol Bollywood-pianootje om je cynisch de geschiedenis achter institutional racism te brengen.

Niet elke sociaal thema is op ‘Bandana’ helaas even doordacht. Gibbs laat zijn onfortuinelijke anti-vaccinatiemeningen los op het voor de rest uitmuntende ‘Palmolive’. Daarnaast dropt hij ook de term fake news in ‘Soul right” in de context van seriemoordenaar Micah Johnson; beide toch moeilijk te verdedigen standpunten. Het eveneens cynische ‘Crime pays’ heeft – om nog een laatste minpuntje aan te duiden – een tamelijk ongeïnspireerde beat waar Gibbs weinig mee aanvangt. Laat het de uitzondering zijn die de regel bevestigt.

Met ‘Bandana’ volgt MadGibbs uitstekend zijn vorige hoogvlieger op met dank aan een nauwere samenwerking tussen producer en rapper. Het talent van beiden creëert een welgekomen, originele uitschieter tussen het vele trap-geweld van de huidige scène.