Ik heb goed nieuws: je dient ‘jazz’ niet langer uit te spreken als ‘djuaazzz’ terwijl je monkelend aan je pijp lurkt. Jazz valt meer dan ooit te verteren als hip tegengif tegen oude knarren hun verzuring. De wereldwijde jazzrevival spreidt ook haar tentakels uit in België, al zou het juister zijn om die toe te schrijven aan enkele uiterst vlijtige multitalenten zoals Lander Gyselinck of curator bij uitstek LeFtO. Het genre vormt heden ten dage een onherkenbaar amalgaam met synthpop, afrobeat of hiphop, waardoor het meer dan ooit tevoren opnieuw leeft in de 21ste eeuw.
De catalogus van John Coltrane was al veel te mastodontisch voor iedere nieuwe kid op De Block, dit jaar kwam daar nog een nieuwe bovenop. Ergens verdient ‘Both directions at once’ misschien wel de gouden plak, je hoort de onbetwiste meester van de saxofoon aan het werk, oud werk dat nog steeds ongeëvenaard voelt. Hoe dan ook, we gaan onze Belgische vrienden niet bestelen van hun zuurverdiende plaatsen in dit lijstje. Zoals ‘LeFtO presents jazz cats’ al bewees, broeit de Belgische bodem als nooit te voren, in geen enkel genrelijstje draven er zo veel Belgen op. Steiger vaarde uit op ‘Give space’ om locatie en gevoel te verweven tot een razend spannend geheel, MDC III liet ons trippen in de jungle en BeraadGeslagen liet ons, doodnormale dorpsbewoners, duizelen door elke genregrens heen. Is ‘Duizeldorp’ strikt gesproken jazz? Waarschijnlijk niet, maar net die vluchtigheid die rug aan rug gaat met virtuositeit laat de groep hier bovenaan belanden met dat weergaloze debuut.
De komende jaren wordt het lonender dan ooit om te supporteren voor ons thuisland. Hoe de scene zijn eigen richting uitvaart, doet ons watertanden terwijl de veilige thuishaven van de gladde jazz steeds meer in de mist verdwijnt. Spannende tijden dus, tijd om te kalmeren met een streepje Miles Davis, its djuaazzz beybie.
Net als hier bij ons is er over het Kanaal een heuse opkomst bezig van artiesten die bezig zijn met jazz en telkens de kantjes van het genre willen afrijden. In de eerste plaats kijken we dan in de richting van Sons Of Kemet die vooral door Britse mediakanalen werden bejubeld. De band rond saxofonist Shabaka Hutchings mocht op het legendarische jazzlabel Impulse! debuteren en deed dat met een oorveeg richting de monarchie van het VK. De albumtitel en albumcover verwijzen naar hoe het Britse paleis niet genoeg aandacht besteedt aan de betekenisvolle zwarte vrouwen in hun geschiedenis; “Your Queen is not our Queen. She does not see us as human.” Elk nummer op de plaat is dan ook opgedragen aan een zwarte invloedrijke vrouw, beginnend met Hutchkings overgrootmoeder Ada.
Ook Kamaal Williams, beter bekend als Henry Wu, tekende voor een van de meest belangrijke jazzplaten van dit jaar. ‘The return’ kan een beetje gezien worden als het vervolg op ‘Black focus’, een collaboratie tussen Williams en drummer Yussef Dayes. Verder haalde Gilles Peterson met zijn label Brownswood Recordings alles uit de kast om het beste van de jazz scene uit de UK ten toon te stellen met nummers van onder andere Moses Boyd, Ezra Collective, Joe Armon-Jones en Shabaka Hutchkings op de compilatieplaat ‘We out here’.
10 John Coltrane – Both directions at once
8 Diverse artiesten – LeFtO presents jazz cats
7 Diverse artiesten – We out here
6 Sons Of Kemet – Your queen is a reptile
4 Kamasi Washington – Heaven & earth
3 Kamaal Williams – The return
2 GoGo Penguin – A humdrum star