Hoe afgezaagd het ook klinkt: popmuziek reflecteert onze maatschappij. Aangezien Covid-19 alle aspecten —waaronder ook de muziekindustrie— van die samenleving serieus heeft aangetast, worden we dus verplicht het daar in dit lijstje ook over te hebben. Door Camilla Peeters en Thomas Konings
Concertzalen sloten, wereldtours werden afgezegd en deadlines eindeloos achteruit geschoven. Het coronavirus infecteerde veel meer dan enkel mensenlichamen. Het zorgde er ook voor dat er in het popgenre meerdere full 180’s genomen moesten worden. Album releases werden op de laatste minuut naar voor of naar achter geschoven. Zo bracht Dua Lipa haar ‘Future nostalgia’ moedig eerder dan gepland uit (al heeft een vroegtijdig lek daar vast ook wel wat mee te maken). Zij werd misschien wel dé artiest van 2020 en maakte de stap van singles-artiest naar unaniem erkende popster met een feilloze mix van dance en disco die het hele jaar coronaproof bleek. Die twee andere grote popreleases —Ariana Grande’s stout bedoelde maar bedenkelijk brave ‘Positions’ en Lady Gaga’s potsierlijke ‘Chromatica’ slaagden er zelfs veel minder in om relevant te klinken in dit bijzondere jaar.
Daarnaast begrepen Dua en haar team als geen ander hoe ze 2020 naar hun hand moesten zetten met coherentie, klasse en vooral: een ijzersterke campagne. Er kwam een remixalbum waarop Madonna, Missy Elliott en Gwen Stefani aantraden en er verschenen goed gekozen samenwerkingen met J Balvin en Miley Cyrus. Ze schakelde een versnelling hoger met een DaBaby-feature op ‘Levitating’, de Angèle-collab ‘Fever’, performances op de AMA’s, Billboard’s Women In Music, SNL en NPR’s Tiny Desk, en dan, évidemment, Studio 2054: een livestreamconcert met 5 miljoen kijkers en 300.000 verkochte tickets. Qua bedrijvigheid moest ze misschien enkel haar meerdere erkennen in Bad Bunny, niet toevallig die andere grote smaakmaker van het voorbije jaar. De Puerto-Ricaanse reggaetonrebel bracht maar liefst drie albums uit. Het toont dat popsterren meer dan ooit aan de bak moeten, dat een voortdurende stroom aan content meer en meer de norm wordt én dat veel mogelijk bleek (en gevraagd werd) in lockdown.
De dominantie van Spotify en TikTok ligt aan de basis van de meest radicale veranderingen in popmuziek dit jaar. Qua geluid werd de pop intenser —enter hyperpop— en nog meer nostalgisch naar lang vervlogen en betere tijden (of die nu werkelijk bestaan hebben of niet). Denk aan het onverwachte succes van de Wit-Russische post-punkers Molchat Doma dat in verschillende essays wordt verklaard door een nostalgisch verlangen naar verloren toekomstbeelden. Of die gevoelens nu getriggerd worden door corona, Trump of TikTok zelf: we hebben vermoedelijk allemaal in 2020 onze inner #doomer ontdekt.
Vermenigvuldig die nostalgie met popmuziek en je komt al snel bij disco, de onverwachte comeback van het jaar. Die betekende meteen ook een comeback voor Dr. Luke, producer en songwriter achter Doja Cats ‘Say so’, misschien wel het nummer waarmee disco weer in de picture kwam. En ook Jessie Ware, Roisín Murphy en Kylie Minogue (dé referentie) verschenen op die manier opnieuw in de spotlights, met sterke albums waar popconnaisseurs geen genoeg van konden krijgen.
Die sound kon niet verder staan van de befaamde Hyperpop™, een playlist-cum-genre geclaimd door Spotify, dat voor veel experimenteel jong geweld een iconische status heeft. “Never knew I’d get this far, just thought I might”, zingt Fraxiom op hun remix van ‘L’amour toujours’ —de Italo-danceklassieker van Gigi D’Agostino— om te vieren dat die het tot gezicht van de lijst met 145k volgers schopte.
Hyperpop vergroot het popgeluid uit tot ver voorbij het absurde, vaak op een aanstekelijke en zelfs komische manier. De “hyper” staat dan ook voor de manier waarop artiesten zich verhouden tot popmuziek: ze refereren ernaar en acceleren het ondertussen. Het genre staat open voor genre-crossovers, dan nog het liefst met dance en electronica, maar ook met emo, rap en zelfs ijskoude techno. Er heerst consensus dat hyperpop verder bouwt op de beginselen van het Londense PC Music-label, dat opkwam in het tijdperk van post-internet, een al even gecontesteerde term uit de kunstwereld. Ruwweg heeft die post-internet esthetiek zich gaandeweg opgesplitst in twee nieuwe richtingen: deconstructed club (alweer zo’n inmiddels verguisde woord!) en hyperpop, inclusief Drain Gang-rap en een gigantische 100 gecs-invloed. Vast liggen de grenzen van hyperpop natuurlijk niet, ook bijvoorbeeld Grimes, Rina Sawayama of Poppy worden door sommige journalisten erbij gerekend.
Niet toevallig zijn originele PC Music-artiesten als A. G. Cook en Danny L Harle peers van queen of (hyper)pop Charli XCX, wiens album de eerste positie in ons popoverzicht bekleedt. Met ‘how I’m feeling now’ bracht zij immers de plaat uit die dit jaar het meest typeerde. De Britse vond het quarantaine-album uit en liet haar fans ondertussen met een onophoudelijke stroom content en Zoom-conferenties het hele proces meevolgen. Zoals ze dat wel vaker doet, nam ze invloeden uit hyperpop om er dan vervolgens meer gepolijste, maar niet minder gedurfde songs mee te maken. Ontdaan van de post-ironie, gimmicks of schreeuwerigheid die het Spotifylijstje zo vaak domineren, gaf ze lockdowngevoelens een definiërende klank. Of het nu melancholie, anxiety of intimiteit was: Charli was er steeds voor je.
01 Charli XCX – How I’m feeling now
02 Jessie Ware – What’s your pleasure
03 Roisín Murphy – Roisin machine
04 Kali Uchis – Sin miedo (del amor y otros demonios)
05 Dua Lipa – Future nostalgia
06 Lido Pimienta – Miss Colombia
07 The Weeknd – After hours
08 Grimes – Miss anthropocene
09 Chloe x Halle – Ungodly hour
10 Empress Of – I’m your Empress Of